საქართველოს პარლამენტი

2000 წლის 11 თებერვალის სხდომა

ქვეყნდება სტენოგრაფიული ჩანაწერის მიხედვით

სხდომას თავჯდომარეობს ზურაბ ჟვანია

სხდომის თავჯდომარე. მე მგონი სასურველია, რომ ბატონი თეიმურაზ შაშიაშვილს გამოსვლისთვის 15 წუთი მივცეთ, შემდეგ ალბათ შეკითხვები და თუ ბატონი თემური საჭიროდ ჩათვლის, პარლამენტი მის დასკვნით კომენტარებსაც სიამოვნებით მოისმენს.

გთხოვთ, ბატონო თემურ.

თეიმურაზ შაშიაშვილი. ბატონო პარლამენტის თავჯდომარე, ბატონო პარლამენტარებო, უპირველესად დიდი მადლობა მინდა მოგახსენოთ, რომ მაქვს საშუალება გამოვიდე საქართველოს პარლამენტის წინაშე და წარმოგიდგინოთ ზოგიერთი მოსაზრება იმ საკითხებთან დაკავშირებით, რომლებიც, ჩამის აზრით გადადებას ვეღარ უძლებს და შესაბამისი გადაწყვეტილებებია მისაღები.

დასაწყისში ერთხელ კიდევ ვადასტურებ ყველა დებულებას, რომლებიც ჩამოვაყლიბე 1997 წლის 13 ივნისს პარლამენტში ჩემი გამოსვლის დროს.  დღეს აღარ შევუდგები იმ საკითხების ხელახალ განხილვას, მაგრამ კარგი იქნებოდა თუ მომეცემოდა საშუალება მათ ირგვლივ კვლავ გვესაუბრა პარლამენტის კომისიებსა თუ ფრაქციებში.

ასევე ძალაში რჩება ყველა დებულება, ყველა წინადადება, რომლებიც საქართველოს პრეზიდენტისადმი ჩემს მიერ წარდგენილ წერილშია მოცემული. რა თქმა უნდა, დღეს არც ამ საკითხებზე ვისაუბრებ და გარკვეულწილად ეს მომცემს საშუალებას, რომ ჩემი გამოსვლის რეგლამენტი რაც შეიძლება შევზღუდო.

ბატონო, პარლამენტის თავჯდომარევ,

ბატონო დეპუტატებო,

ჩემის აზრით, ნგრევა იქმნება არა იმდენად დაპირისპირებებით, რამდენადაც ამ დაპირისპირების სურათის შექმნით.

მე დღეს აქ არ მოვსულვარ იმ განწყობით, რომ პასუხი გავცე რაიმე კონკრეტულ კითხვას, უფრო სწორად კონკრეტულ ბრალდებას, რომელსაც ჩემი, რგორც პიროვნების მიმართ, ამ თუ სხვა ტრიბუნიდან არაერთგზის ვისმენ. მე საქართველოს პარლამენტის მაღალ ტრიბუნას ამას არ ვაკადრებ. შევეხები მხოლოდ რამდენიმე საკითხს, რომელთა შესახებაც მე არაერთხელ მითქვამს, ყოველთვის მეუბნებიან, ვიცით, ეს ჩვენთვის ცნობილიაო, მაგრამ ამის იქით, პრაქტიკულად კონკრეტული ნაბიჯები არ იდგმება.

არა ერთ და ორ გაზეთში თავს მესხმიან. მე ვსაუბრობ კონცეპტუალურად მთელ რიგ საკითხებზე, პასუხს კი ვიღებ პიროვნულს, თან ზოგჯერ ისეთი ადამიანისაგან, რომელსაც არ ვიცნობ, არ შევხვედრივარ, ჩემი მოსაზრებები არ იცის, არც მოუსმენია. მე მინდა ყველაფერ ამას,Dდღეს რაც შეიძლება დავცილდე და შევეხო ზოგიერთ საკითხს, რომელთა თაობაზეც სწორედ იმ დღეს მინდოდა, ბატონო ზურაბ, განცხადება გამეკეთებინა, როდესაც საქართველოს პრეზიდენტის მოხსენება იყო პარლამენტში.

დავიწყებ იმით. რომ მეცნიერებით სავსე ქვეყანაში, ყველა თავისი ციფრებით საუბრობს, ყველა მართალია, ყველა კარგია, მთავრობის ციფრები ეჭვქვეშ დგება, ხალხი დაიბნა.

კიდევ ერთხელ ვიმეორებ: მეცნიერებით სავსე ქვეყანაში არ მოიძებნება საშუალება გაირკვეს, სად არის სიმართლე და სად არა.

ამ საკითხს ასე მწვავედ პირველად ვაყენებ.

იქნებ პარლამენტმა პარლამენტარების, არასამთავრობო ორგანიზაციების, პოლიტიკური პარტიების (პარლამენტში თუ პარლამენტს გრეთ) წარმომადგენლების სპეციალისტების, ფინანსისტების, ეკონომისტების მონაწილეობით შექმნას ჯგუფი, რათა გავერკვეთ, რომელი ციფრებია სწორი და რომელი არა, რას უნდა ვენდოთ, რა შეიძლება შემდგომში იქნას გათვალისწინებული და ა.შ.

პირადად მე ვეყრდნობი მხოლოდ და მხოლოდ ორ ციფრს:

პირველი _ ბანკის;

მეორე სტატისტიკის.

სხვა ციფრებს მე არ ვცნობ.

მოცემულ შემთხვევაში საუბარი მაქვს ამ ორი უპირველესი ორგანოს გარდა არსებულ ციფრებზე. თქვენს წინაშე ამას რომ ვამბობ, ბატონო დეპუტატებო, მინდა გამოკვეთილად ან მივიღო მხარდაჭერა, ან ითქვას, რომ შაშიაშვილი ამ საკითხს აყენებს არასწორად, ეს ყველაფერი ტყუილია, მოგონილი პრობლემაა, ამის გარკვევა არავის სჭირდება და მე მადლობელი ვიქნები, ოღონდ პასუხი მივიღო ამასთან დაკავშირებით.

არ ვიზიარებ ქვეყანაში დღეისათვის მოქმედი საბიუჯეტო მოწყობის პრინციპებს.

იქნებ ვცდები, მაგრამ ამასთან დაკავშირებითაც მინდა მოვისმინო არგუმენტირებული პასუხი.

ბატონო ზურაბ,

თუ დღეს კითხვას არ დამისვამენ, არ მინდა შევეხო საკითხს ამის შესახებ, როგორ დააპირისპირა რეგიონები ერთმანეთთან და რა დამანგრეველი გავლენა იქონია საქართველოს ბიუჯეტზე საბიუჯეტო მოწყობის პრინციპების შეცვლამ. ჩემის აზრით, იგი არავითარ მეცნიერულ დებულებებს არ ემყარება.

ალბათ პარლამენტის დეპუტატები გაიზიარებენ მოსაზრებას იმის თაობაზე, რომ არა რომელიმე პოლიტიკოსი, ან პოლიტიკოსთა ჯგუფი უნდა ადგენდეს საბიუჯეტო მოწყობის სისტემას, არამედ ამას უნდა აკეთებდნენ მეცნიერები.

ვაყენებ კონკრეტულ, ძალიან პრაქტიკულ საკითხს: იმ ქვეყანაში,სადაც მეცნიერება ასეთ მაღალ დონეზეა, გვყავს გამორჩეული მეცნიერები, სწორედ მეცნიერების უშუალო მონაწილეობით მოხდეს საბიუჯეტო მოწყობის სისტემის ჩამოყალიბება.

დიდი ხანია ვაყენებ საკითხს იმის თაობაზეც, რომ იქნებ როგორმე გადამოწმდეს საბიუჯეტო შემოსავლებისა და ხარჯვის მექანიზმი, თუნდაც პარლამენტისა და კონტროლის პალაის კომისიების ერთობლივი თანამშრომლობით.

მქონდა უფრო უკიდურესი წინადადებაც, რომ საქართველოს მოსახლეობის ნდობით აღჭურვილი კომისია ავირჩიოთ და იმან მოახდინოს ამ მექანიზმის გაკონტროლება.

პრესის ამდენი საშუალებაა ჩვენს ქვეყანაში, ამდენი არასამთავრობო ორგანიზაცია, ყველა რაიონმა თითო კაცი შეიყვანოს, ასამდე კაცი მაინც იქნება ამ კომისიის შემადგენლობაში. დარწმუნებული ვარ ძალიან მაღალკვალიფიციური კადრები იქნება წარმოდგენილი.

შემოწმდეს ყველა რეგიონი, დავიწყოთ იმერეთით და მასალები გამოქვეყნდეს პრესაში. გარწმუნებთ, რომ ძალიან სერიოზულ ანალიზსა და ძალიან სერიოზულ სურათს მივიღებთ.

მე კვლავ ვაყენებ ამ საკითხს განხილვისათვის და დარწმუნებული ვარ, რომ ან დღეს, ან უახლოეს პერიოდში ამასთან დაკავშირებით პასუხს მივიღებ.

ბატონო დეპუტატებო,

მე ვამბობ, და ეს არა მარტო ჩემი აზრია, რომ კონტრაბანდა, ფალსიფიკაცია, აღურიცხაობა შლის ქვეყნის კონკურენტულ გარემოს.

ხელისუფლების უპირველესი ფუნქციაა კონკურენტული გარემოს შექმნა. დღეს ქვეყანაში ასეთი გარემო არ არსებობს. საქართველოში კონტრებანდამ მეწარმეს ბაზარი წაართვა და აღარც კი მინდა ვისაუბრო იმის თაობაზე, რა ხარისხისაა ეს პროდუქცია, რომელიც შემოდის. იქნებ არ ვარ მართალი, იქნებ ტყუილია,  და იქნებ მართლაც არ არის ეს ,,ბოროტება #1~

ნორმალურ ვითარებაში პროდუქციის ფასს აყალიბებს ბაზარი. დღეს ჩვენს ქვეყანაში ფასს აყალიბებს კონტრაბანდა, ფალსიფიკაცია და აღურიცხაობა.

მე ვთვლი, რომ ეს არის ქვეყნის დანგრევა.

როგორ უნდა შეიქმნას კონკურენტუნარიანი გარემო, ამისათვის უნდა მივმართოთ არა პოლიტიკოსებს, არამედ სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტებს. გარწმუნებთ, რომ ისინი კონკურენტუნარიანი გარემო შექმნის უაღრესად სერიოზულ სისტემას წარმმოადგენენ შემოგვთავაზებენ.

დღეს რეალურად ვისაც აქვს ეკონომიკა, იმას არა აქვს ფინანსები. ეს არის პარადოქსი: სადაც მეწარმეობაა, იქმნება პროდუქცია, ფინანსები არა აქვთ და პირიქით, სადაც ეს არ არის, იქ ფინანსებია.

იქნებ მე ვცდები, იქნებ არ ვარ ამაში სწორი?

შეიძლება, რომ სადაც იქმნება პროდუქცია, იქ შემოსავლები და ფინანსები არ იყოს?

მე, ბატონო ზურაბ, არაერთხელ მითქვამს, რომ დაბალი ბიუჯეტი ე სარის კორუფციის ხელშეწყობა!

იქნებ შეცდომაა ჩემი მიდგომა, რომ მაღალი  ბიუჯეტი ე სარის კორუფცის წინააღმდეგ ბრძოლა, იქნებ არ იზიარებთ ამ აზრს?

მიმაჩნია, რომ ეს კონცეპტუალური საკითხია.

გთავაზობთ კიდეც წინადადებას, როგორი უნდა იყოს ბიუჯეტში შემოსავლებისა ად ხარჯების თანაფარდობა:

შემოსავლები 20%-ით უნდა იყოს დაგეგმილი, ვიდრე ხარჯები, რომ ხარჯებში დეფიციტმა კორუფცია არ შექმნას.

რეალურად, ეს ფული ბუნებაში არსებობს,  იგი არ მიდის ბიუჯეტში და მიდის იმ ადამიანების ჯიბეში, რომლებსაც ქვეყნისათვის დიდი სიკეთე არ მოაქვთ.

ჩვენ ვიყენებთ საკითხსა და გვაქვს წინადადებები იმერეთის მძლავრ ეკონომიკურ ცენტრად გადაქცევის შესახებ. ამიას სჭირდება შესაბამისი საკანონმდებლო მხარდაჭერა. პარლამენტის კომისიებში 10 დღის განმავლობაში წარვადგენთ ჩვენს წინადადებებს, დარწმუნებული ვართ, ისინი განხილული იქნება.

თუ ჩვენ გვინდა ეკონომიკას მხარი დავუჭიროთ, წარმოება ავაღორძინოთ, ძალიან ბევრი რისკიანი და გაბედული ნაბიჯი უნდაგადავდგათ.

დღეს ამ რეგიონში, სადაც ყველაზე მეტად კონცენრტრირებულია სმრეწველ ობიექტები, მდგომარეობა რთულია, მაგრამ არსებობს პოტენციალი და რეალურად შეიძლება მდგომარეობიდან გამოსვლა, ყველაზე მეტად გვიშლის ხელს კანონმდებლობაში ს\არსებული ზოგიერთი ხარვეზი და შეუსაბამობა.

1995 წლამდე საქართველოს პრეზიენტს ჰქონდა უფლება, რომ ცალკეული დარგის კრიზისიდან გამოყვანის პროგრამა დაემტკიცებინა, ვწუხვარ, რომ 1996 წლიდან პრესიდენტს ამისი უფლება აღარ აქვს.

არაერთხელ აღმინიშნავს და კიდევ ერთხელ ვიმეორებ: პრესიდენტს უნდა ჰქონდეს უფლება, ქვეყნისათვის სტრატეგიული მნიშვნელობის იმ დარგს, წარმოებას, ორგანიზაციას, სადაც სერიოზული პროგრამა აქვთ, საუთარი ბრძანებულებით დაუმტკიცოს ეს პროგრამა, ნორმარივებში გარკვეული ცვლილებების შეტანით.

დარწმუნებული ვარ, რომ წინადადებები, რომლებიც ჩვენ გვაქვს იმერეთის ეკონომიკურ აღორძინებასთან დაკავშირებით, შესწავლილი იქნება და გარწმუნებთ, რომ თუ მხარს დაუჭერთ, ამით ძალიან შეუწყობთ ხელს იმერეთის, როგორც მძლავრი სამრეწველო-ეკონომიკური პოტენციალის მქონე რეგიონის ჩამოყალიბებას.

რამდენიმე დღის წინ პარლამენტის თვითმმართველობის და რეგიონული პოლიტიკის კომიტეტის სხდომაზე მე ჩამოვაყალიბე 6 პრინციპი ბიუჯეტის ფორმირებასთან დაკავშირებით. მე ერთხელ კიდევ მოკლედ წარმოგიდგენთ ჩემს წინადადებებს და გამოსვლას ამით დავამთავრებ.

პირველი:

შევქმნათ ქვეყანაში მეცნიერთა მონაწილეობით ერთიანი საგადასახადო რეჟიმი, დისციპლინა და ნორმატიული ბაზა.

თუ ეს გაკეთდება, ჩვენ უარს ვიტყვით ყოველგვარ ტრანსფერზე. 1,5-ჯერ გავზრდით ბიუჯეტს, წლის მეორე ნახევრიდან დავიწყებთ ხელფასების გაზრდას იმერეთის საბიუჯეტო ორგანიზაციებში და დავფარავთ ყოველგვარ დავალიანებას.

მეორე:

მე ვარ ერთიანი საგადასახადო რეჟიმის მომხრე, მაგრამ თუ  ეს არ იქნება, ჩაგვაყენეთ სხვებთან მეტ-ნაკლებად თანაბარ პირობებში.

დღეს სამ რეგიონს აქვს შეღავათები: ფოთს, აჭარას და თბილისს.

ყველაზე დაბალი აქვს ფოთს, ის ფაქტიურად 5%-ია მოგების

ვფიქრობ, რომ ყველაზე უკეთესი საგადასახადო რეჟიმი უნდა ჰქობდეს დედაქალაქს. ჩვენ არ უნდა გავუშვათ ხელიდან შანსი, რომ თბილისი გახდეს კავკასიის ცენტრი სამეცნიერო, კულტურული, სამედიცინო, საბანკო, სტუდენტური და ბევრი სხვა მიმართულებით. ამას ყველა რეგიონმა უნდა შეუწყოს ხელი.

რეალურად ყველაზე უკეთესი საგადასახადო რეჟიმი აქვს აჭარას. თუ იგივე შეღავათები ექნება იმერეთს, უარს ვამბობ ყოველგვარ ტრანსფერზე, გაგისტუმრებთ ყოველგვარ დავალიანებას, უკვე წლის მეორე ნახევრიდან 20-30%-ით გავზრდით საბიუჯეტო ორგანიზაციებში ხელფასებს, ჩვენი შემოსავლებით დავფარავთ პოლიციის, პროკურატურის  და ა.შ. შენახვის ხარჯებს ჯარს გარდა

გასაგებია, რომ აჭარა არის ავტონომიური რესპუბლიკა, არ ვკამათობ, პირიქით, მივესალმები, რომ მას მეტი შეღავათები ჰქონდეს, მაგრამ მოგვეცით ჩვენ აჭარის შეღავათების ნახევარი მაინც და, გარწმუნებთ, ამ ნახევრით ჩვენ თვითონვე მოვუვლით ჩვენს პრობლემებს.

მესამე:

საკითხი ეხება საგადასახადო რეჟიმს, რომელიც 1997 წელს შემოგთავაზეთ და ამ ტრიბუნიდანაც ითქვა, რომ მოხდეს შეთანხმება ცენტრსა და ადგილობრივ ხელისუფლებას შორის.

მაშინ ფინანსთა მინისტრი იაკობიძე გახლდათ. ვკითხეთ, რამდენი გნებავთ, რომ მიიღოთ იმერეთიდან ცენტრალურ ბიუჯეტში. მას ჰქონდა დაგეგმილი 9 მილიონი. ვეუბნები, რომ რაც 9 მილიონის ზემოთ იქნება, დარჩეს იმერეთში. მაშინ რატომღაც ჩათვალეს, რომ ეს არის ქვეყნის დაქცევა, ამის გაკეთება როგორ შეიძლებაო და ა.შ.

მე დღესაც გთავაზობთ ანალოგიურ წინადადებას, მზად ვართ, რომ 12 მილიონი მივცეთ ცენტრალურ ბიუჯეტს, მის ზევით რაც იქნება ყოველთვიურად დარჩეს იმერეთში.

ასეთ შემთხვევაში უარს ვიტყვით ყოველგვარ ტრანსფერზე, დავფარავთ დავალიანებას, ორჯერ გავზრდით საბიუჯეტო შემოსავლებს და დავიწყებთ ხელფასების გაზრდას 15-20%-ის ფარგლებში.

მეოთხე:

რამდენიმე ხნის წინ ჩვენ ამ ტრიბუნიდან შევთავაზეთ კომიტეტებსა და პარლამენტს საბიუჯეტო მოწყობის სისტემა, რომლის მიხედვით ჩვენი წინადადებაა, მარეგულირებელი გადასახადების 70 % დარჩეს იმერეთში

ვფიქრობ, რომ ყველა იქნება თანახმა, ანალოგიური 70% განაკვეთი დაწესდეს მთელ საქართველოში.

მეხუთე:

ვითხოვთ ისეთ საგადასახადო განაკვეთს, რომელიც არ იქნება მყარი ციფრი და იქნება გარკვეულ საზღვრებში (ზედა და ქვედა საზღვრები)

მის ფარგლებში ადგილობრივ ხელისუფლებას შეეძლება მართოს საგადასახადო ბიუჯეტპოლიტიკა.

მაგალითად დღგ 20% კი არ უნდა იყოს, არამედ პარლამენტმა უნდა მოგვცეს კონკრეტულ ფარგლებში, ვთქვათ 10-დან 20%-მდე მიეცით საკრებულოებს საშუალება ადგილზე განსაზღვრონ, ვის რამდენ განაკვეთს დაუწესებენ. ერთი ქალაქის, ან რაიონის საკრებულომ შეიძლება სხვა გადასახადი დააწესოს, მეორემ _ სხვა. მეწარმეები თვითონვე განსაზღვრავენ, სად, რომელ რაიონში სჯობს წარმართონ თავისი საქმიანობა.

დავაზუსტებ ერთ დეტალსაც: რა თქმა უნდა, გადასახადები ერთიანი არ უნდა იყოს, მაგრამ მიდგომა უნდა იყოს ერთიანი: მაგ. 10-20%-მდე.

დარწმუნებული ვარ, პარლამენტი განიხილავს ამ წინადადებას.

მეექვსე:

ჩვენი ერთ-ერთი უმთავრესი თხოვნა და მოთხოვნაა, რომ საქართველოს პარლამენტმა მიიღოს ძალიან მწვავე გადაწყვეტილება აღურიცხაობასთან დაკავშირებით.

საქართველოში აღრიცხვის პრობლემა არის უმნიშვნელოვანესი პრობლემა. აღურიცხაობა არის უბედურება ყველა სოფლისათვის, ქალაქისათვის, რაიონისთვის, ყველა რეგიონისთვის. მაგრამ ერთ სოფელში, ქალაქში, რაიონში, ან თუნდაც რეგიონში იგი ვერ გასწორდება, უნდა გასწორდეს მთელს ქვეყანაში.

ყოველთვიურად აღურიცხავი კონტრაბანდული ფქვილის გამო იმერეთი კარგავს 1-1,5 მილიონ ლარს. კონტრაბანდული ბენზინის შემოტანით _ 1,5-2 მილიონს.

საერთო აღურიცხაობის პირობებში ჩვენ გვიჭირს მის წინააღმდეგ ბრძოლა, მით უფრო, რომ განბაჟება მხოლოდ ორ რეგიონშია დაშვებული, სხვაგან არსად. ყველა საბაჟოს ეს აეკრძალა.

ცენტრალურმა ხელისუფლებამ უნდა აიღოს  პასუხისმგებლობა, რომ ქვეყანაში კონტრაბანდა შემცირდეს და საზღვრები იქნეს დაცული.

თუ ეს გადაწყდება, ამ შემთხვევაში ჩვენ 10 მილიონით გავზრდით ჩვენს შემოსავლებს, როგორც ცენტრალურ, ასევე ადგილობრივ ბიუჯეტებში. დამეთანხმებით, ეს ძალიან შეეხიდება უმძიმეს მდგომარეობაში მყოფ ქვეყანას.

ბატონო ზურაბ,

იმისათვის, რომ დეპუტატებმა უფრო ნათლად დაინახონ, თუ რატომ ვაყენებ ასე მწვავედ საბიუჯეტო მოწყობის პრინციპებთან დაკავშირებულ საკითხებს, ჩემი გამოსვლის ბოლოს მინდა პარლამენტარებს გავაცნო იმერეთთან  დაკავშირებული ზოგიერთი მონაცემი.

იმერეთი საქართველოს ყველაზე დიდი რეგიონია თბილისს შემდეგ აქ 80000-ზე მეტი კაცი ცხოვრობს  12 ქალაქი და რაიონია. თავშეფარებულია 50 ათასი ხიზანი. 200 000-მდე პენსიონერია.

მზად ვართ ნებისმიერი კომისიის წინაშე პასუხი ვაგოთ პენსიონერთა აღრიცხვის სისწორესთან დაკავშირებით, მაგრამ ამის მიუხედავად თავს მოვალედ ვთვლი მოკლედ ვუპასუხო კითხვაზე, რატომაა იმერეთში ასეთი მაღალი პენსიონერთა რაოდენობა, თითქმის მესამედი ქვეყნის პენსიონერთა რიცხვისა. ერთ-ერთი განმსაზღვრელი მიზეზი ის გახლავთ, რომ ტყიბულის, ზესტაფონის, ჭიათურისა და ქუთაისის საწარმოებში და რკინიგზაზე, თავისი სპეციფიკის გამო, დაბალი იყო საპენსიო ასაკი. ამავე დროს პროცენტულად საკმაოდ მაღალია ჩვენთან იმ ადამიანთა რაოდენობა, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს მეორე მსოფლიო ომში, ცხინვალსა და აფხაზეთთან დაკავშირებულ მოვლენებში

200 ათასამდე პრნსიონერის გარდა იმერეთის მხარეში ერთი ამდენი მოსწავლე და საბავშვო ბაღის აღსაზრდელია, 35 ათასი სტუდენტია, თუ ამას მივუმატებთ საბიუჯეტო ორგანიზაციებში დასაქმებულებს, რომლებსაც ხელფასი ჩვენ უნდა ვუხადოთ ყოველთვიურად დაახლოებით ორ ნახევარი მილიონის ოდენობით, ჯამში გამოვა, რომ იმერეთში 500 ათასი კაცის ფარგლებშია რაოდენობა ხალხისა, ვისაც უნდა მისცე პენსია, ბიუჯეტიდან ხელფასი, ვინც 16 წლამდე ასაკისაა და უნდა მიხედო მის სწავლასა და განათლებას.

იმერეთის მთელ რიგი სირთულეები დაკავშირებულია   იმასთან, რომ ყოფილი საბჭოთა კავშირის დროს ამ რეგიონში მარტო საკავშირო დაქვემდებარების საწარმოებში 70 ათასი კაცი მუშაობდა. მაგალითად ქუთაისში სამხედრო დაქვემდებარების 6-7 საწარმო არსებობდა, სადაც რა მზადდებოდა და რისთვის, ჩვენ თვითონ არ ვიცოდით. ზოგიერთ ამ საწარმოში 4-5 ათასი კაცი მუშაობდა. რამდენიმე საწარმოსთან დაკავშირებით 20-25 ათასკაციანი დასახლებაც კი შეიქმნა.

სამწუხაროდ, ბოლო 4-5 წლის განმავლობაში იმ საწარმოების 80%, ვისაც ჩვენგან პროდუქცია მიჰქონდა, გაჩერებულია, არადა რამდენიმე რაიონი  და ქალაქი პირდაპირ იყო მიბმული კონკრეტულ წარმოებაზე ჭიატურა-ჭიათურმანგანეცზე, ზესტაფონი _ ფეროშენადნობთა ქარხნანაზე, ტყიბული, ტყიბულის ქვანახშირზე, ქუთაისის ავტოქარხნის დასახლება _ საავტომობილო ქარხანაზე და ა.შ. დღეს ყველა ამ კონკრეტულ რეგიონს სერიოზული დახმარება და შველა სჭირდება.

აღარაფერს ვიტყვი იმის შესახებ, თუ როგორ დააზარალა იმერეთი 1991 წლის მიწისძვრამ და მის შემდგომ დატრიალებულმა სხვა სტიქიებმა, რომლებმაც საერთო ჯამში იმერეთს 30 მილიონ ლარზე მეტი ზარალი მოურტანა.

ამ დროს იმერეთი არის ის რეგიონი,. რომელსაც სახელმწიფოსაგან და სახელმწიფო ორგანიზაციებისაგან ერგება 100 მილიონ ლარზე მეტი.

ხმამაღლა ვაცხადებ: მიეცით იმერეთს რამდენიც ერგება ფული, ასი მილიონი ლარი და ჩვენ არავითარი დახმარება არ გვინდა, ჩვენ თვითონ მოვუვლით ჩვენს პრობლემებს.

ჩვენ არაფერს არ ვითხოვთ, არც ვტირით და არც ვწუწუნებთ, ჩვენ გვჭირდება, რომ ქვეყანაში იყოს ერთიანი საგადასახადო რეჟიმი, შევიმუშავოთ ერთიანი საგადასახადო ნოირმატივები და გვქონდეს ერთიანი სამართლებრივი  სივრცე. დამნარჩენ ყველა სიძნელეს ჩვენი ძალისხმევით დავძლევთ.

ნათქვამში რომ დაგარწმუნოთ, ბატონო დეპუტატებო, მინდა გითხრათ, რომ 1994 წელს მხოლოდ 4,5 მილიონი ლარი იყო იმერეთის ბიუჯეტი. 1995 წელს შეიქმნა სამხარეო ადმინისტრაცია. იმავე წელს მხარის ბიუჯეტმა მიაღწია 19,4 მილიონ ლარს, 1996 წელს კი 28 მილიონს. მას შემდეგ ეს მაჩვენებელი 28 მილიონის ფარგლებშია და მას არ გასცილებია.

ზუსტად 1997 წლის დასაწყისში აქ, ამ ტრიბუნიდან ვთქვი, რომ საგადასახადო კოდექსი, ის ნორმატივები, რომელსაც ვიღებთ, დამანგრეველ გავლენას მოახდენს მთელ რიგ რეგიონებზე, პირველ რიგში კი უმძიმეს დგომარეობაში აღმოჩნდება ის რეგიონები, რომელსაც გარკვეული გამოცდილება გააჩნიათ.

იმ საბიუჯეტო გამოცდილებას, რომელიც 1996 წლის ბოლოსათვის გვქონდა მე დღესაც გთავაზობთ. კომისიამ, გარკვეულმა ჯგუფმა სეისწავლოს, ნახოს, იქნებ იყოს ზოგიერთი რაციონალური რამ, რომელიც შეიძლბა გამოვიყენოთ მთელი ქვეყნისათვის.

აი,  ბატონო დეპუტატებო, მოკლედ ის რაც დასაწყისში მინდოდა მეთქვა.

მზად ვარ მოვისმინო შეკითხვები.

თავჯდომარე:

ვიდრე გამოთქმული იქნება დეპუტატების შეკითხვები და მოსაზრევბები,მინდა პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო, დარგობრივი ეკონომიკის და ეკონომიკური განვითარების პოლიტიკის, ასევე გადასახადების კომიტეტებს ვთხოვო, რომ ბატონ თეიმურაზ შაშიაშვილის წინადადებები განხილული იქნას კომიტეტებში, შემდეგ კი თუ საჭირო იქნება ბიუროზეც მოვისმინოთ კომიტეტის თავჯდომარეების მოსაზრებები.

ალბათ სწორი იქნება, ამან ერთგვარად თავი მოიყაროს რეგიონალური პოლიტიკის კომიტეტში და წარმოსდგეს შეჯერებული წინადადებები.

ბატონ თემურს ვთხოვ, რომ სათანადოდ გაფორმებული ეს მოსაზრებები დროულად მოგვაწოდოს პარლამენტში კონკრეტულად ჩამოყალიბებული საკანონმდებლო წინადადებების სახით.

იმერეთიდან ერთ-ერთ არჩეული დეპუტატს ვთხოვთ, რომ გამოიყენოს თავისი საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება პარლამენტში ამ საკითხების ოფიციალურად აღძვრისათვის.

კ. დავითაშვილი:

ბატონო თემურ, თქვენ ალბათ კარგად გახსოვთ ერთ-ერთი საგაზეთო პუბლიკაცია, ჩვენ მაშინ ოპონენტები ვიყავით, მაგრამ დღევანდელი თქვენი გამოსვლის შემდეგ მინდა მოგესალმოთ და აღვნიშნო: თითქმის ყველა წინადადება, რომელიც თქვენ დააყენეთ, აბსოლუტურად მისაღებია და გასათვალისწინებელი.

მე მზად ვარ, ბატონმა თავჯდომარემაც აღნიშნა, რომ როგორც რიგითმა პარლამენტის წევრმა და როგორც საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის წარმომადგენელმა, დიდი ყურადღებით განვიხილო და მხარი დავუჭირო იმ წინადადებებს, რომელიც თქვენ დღეს წარმოადგინეთ.

რაც შეეხება საბიუჯეტო მოწყობის საკითხებს, საგადასახადო პოლიტიკასა და ნორმატივებს, მე მართლაც მიმაჩნია, რომ უნდა არსებობდეს ერთიანი მიდგომა ქვეყნის მთელს ტერიტორიაზე, შეიძლება რაღაც განსხვავებები იყოს, მაგრამ გათვალისწინებული უნდა იყოს ყველა რეგიონის ინტერესები.

ასეთ შემთხვევაში, მე სიამოვნებით დაველოდები თქვენს წინადადებებს და მივესალმები ასეთ გამოსვლას.

ერთი, მცირე კითხვა მაქვს თქვენთან, ბატონო თემურ, ხომ ვერ განმიმარტავთ, რა აქტის საფუძველზე მოხდა 1996 წლის ის ცვლილება, რომელიც თქვენ აღნიშნეთ.

თავჯდომარე:

კონსტიტუციის საფუძველზე, როდესაც საგადასახადო კანონმდებლობის ყველა პრეროგატივა გადაეცა პარლამენტს.

კ. დავითაშვილი:

ბუნებრივია და მინდოდა ზუსტად მომესმინა ჩვენს წინადადებებს აქვს ჩარჩოები: არის კონსტიტუცია და არის კანონმდებლობა. კანონმდებლობის შეცვლა შეიძლება, მაგრამ კონსტიტუციის ცვლილებებთან დაკავშირებით ჩვენ ყველანი შევთანხმდით.

თავჯდომარე:

მანდაც არ არის პრობლემა, ბატონო თემურ.

ბატონ კობას რეპლიკა მაძლევს საშუალებას და მინდა განვმარტო, რომ თუ არის კონკრეტულ დარგებთან თუნდაც საწარმოებთან დაკავშირებული საკითხები, ჩევნს დარგობრივი ეკონომიკის კომიტეტს პრეზიდენტის სამსახურებთან ერთად შეუძლია დაამუშაოს და მოამზადოს შესაბამისი წინადადებები. ჩვენ ამის გამოცდილება გვაქვს და შეგვიძლია პარლამენტშიც მივიღოთ ეს გადაწყვეტილება.

ეს პრობლემა არ იქნება.

კ. დავითაშვილი:

მე ეს მზადყოფნა მინდოდა აღმენიშნა.

კონსტიტუციისა და კანონის ფარგლებში ჩვენ თანამშრომლობისათვის ყოველთვის მზად ვართ და პირადად მე ვიქნები ის ინიციატორი პარლამენტის წევრი, რომელიც, თუ ნებას მომცემთ, ამ, წინადადებებს პარლამენტში წარმოვადგენ.

თავჯდომარე:

მივესალმები და გავითვალისწინოთ, რომ ბატონ თემურთან ერთად ბატონი კობა იმუშავებს საკანონმდებლო ინიციატივის ჩამოსაყალიბებლად.

გ. თარგამაძე:

ბატონო თემურ, მე აბსოლუტურად მესმის თქვენი გამოსვლის პათოსი, იმდენად, რამდენადაც საქართველოს ყველა რეგიონში, ყველა კუთხეში, ყველა ქალაქში, ყველა დაბაში თუ სოფელში პრობლემათა დიდი სიუხვეა.

ბუნებრივია, რომ იმერეთს, ისევე, როგორც საქართველოს სხვა რაიონებს, რეგიონებს, კუთხეებს, უამრავი პრობლემა აქვს. რაც უფრო დიდია რეგონი, მით უფრო დიდია ამ რეგიონის ხელმძღვანეობის პასუხისმგებლობა. ამიტომაც ასეთი ინიციატივიანობა და აქტიურობა აბსოლუტურად გასაგებია.

უფრო მეტიც, ჩემი მხრიდან შეიძლება ცოტა მოულოდნელიც იყოს ამის განცხადება, მაგრამ უნდა აღვნიშნო, რომ მთელ რიგ ფორმულირებებში, რომლებიც თქვენ ჩამოაყალიბეთ, თუნდაც საქართველოს რეგიონების მიმართ ნორმატიული შეღავათებისა, შეღავათს თუ დავარქმევთ ამას, ნორმატიული განაკვეთების დაწესების თვალსაზრისით აბსოლუტურად მისაღები არის ჩემთვის.

ჩვენ ვთვლით, რომ აუცილებელია რეგიონების ეკონომიკის განვითარების ხელშეწყობა მაქსიმალურად. ჩვენ ვთვლით, რომ ასევე იმასაც, რომ მხოლდ და მხოლოდ ძლიერი რეგიონების, ძლიერი ქალაქების ფეხზე დადგომისა და მომძლავრების შემთხვევაში შეუძლია სახელმწიფოს გაუჩნდეს ძლიერ სახელმწიფოდ ჩამოყალიბების პერსპექტივა.

ამ მხრივ ჩვენ აუცილებლად გეთანხმებით მთლიანობაში.

რა თქმა უნდა, ეს არის სამსჯელო, თუ რა ფორმით, რა სახით უნდა მოხდეს ეს. თუმცა პრინციპი არის ის, რასაც ჩვენც მოვითხოვთ რაც ჩვენთვისაც მისაღებია.

ეს არ არის ჩვენს მიერ მოგონილი, ეს არის სახელმწიფოებში რეგიონალური ეკონომიკური პოლიტიკის განვითარების საერთაშორისო გამოცდილება, რაც შედეგად მთლიანობაში წარმოადგენს სახელმწიფოს ერთ მთლიან ჯანსაღ ეკონომიკას. რაში არ გეთანხმებით, უფრო სწორედ, მართალი რომ გითხრათ, ცოტა ეჭვი მიჩნდება, ცოტა რომანტიკულად მეჩვენა, რამდენიმე თქვენი წინადადება, განსაკუთრებით მთელი მოსახლეობის დაკავშირებით კომისიის შექმნისა, იმიტომ, რომ 100 კი არა 14 კაციანი, 17 კაციანი ,,ცეესკოს~ დაკომპლექტება გვიჭირს და გაგვიჭირდება ისე, რომ ყველას ნდობა გვქონდეს და ა.შ.

ან იგივე, თუ გნებავთ, მეცნიერების მიერ მომზადებული პროექტი იმიტომ, რომ როგორც პოლიტიკოსებს, ქართველ მეცნიერებსაც ყველას თავისი შეხედულებები აქვთ და ყველას თავისი აზრი აქვს. აი, ამ მხრივაც ეს ცოტა, მაპატიეთ და რომანტიკულ შეხედულებად მიმაჩნია, თუმცა ეს სრულებითაც არ ნიშნავს, რომ ცუდი რამისათვის მოვითხოვთ ამას და ჩემთვის აბსოლუტურად გასაგებია.

ის პრინციპები, რომლებიც თქვენ ეხლა ჩვენ შემოგვთავაზეთ, ეს არის პრინციპები, რომლებიც ჩვენთვის მისაღებია, რომელზეც დავა თუ კამათი, მე მგონი, არც უნდა იმართებოდეს, უბრალოდ კარგი იქნება, თუ რა თქმა უნდა უფრო კონკრეტული სახე მიეცემა თუნდაც იმ მეცნიერების სახით, კონკრეტული წინადადებები შემოვა საქართველოს პარლამეტის შესაბამის კომიტეტებში.

ამ შემთხვევაში ჩვენც აქტიურად ჩავერთვებით და დამერწმუნეთ, რომ იმერეთის პრობლემატიკა, მისი ეკონომიკის, იქაური პენსიონერების, მშრომელების, მაცხოვრებლების პრობლემები, ჩემთვის ისევე მტკივნეულია, როგორც დანარჩენი საქართველოს ნებისმიერ კუთხეში მცხოვრები ადამიანებისა.

გმადლობთ.

თავჯდომარე: გმადლობთ.

პირველი, შემდეგ მეოთხე

ნ. ამაღლობელი.

ბატონო თავჯდომარევ,

მე განსაკუთრებით მინდა მხარი დავუჭირო ბატონ თემურის აქცენტს ჩვენი მეცნიერული პოტენციალის მაქსიმალურად გამოყენების საკითხთან დაკავშირებით.

მეცნიერებათა აკადემია, უმაღლესი სასწავლებლები, მზად არიან მიიღონ აქტიური მონაწილეობა ყველა იმ პრობლემების დამუშავებაში, რომლებიც დღეს დგას ჩვენი ქვეყნის წინაშე.

პარლამენტმა ეს ზუსტად გაითავლისწინა თავის დროზე, როდესაც მიიღო კანონი მეცნიერებათა აკადემიის შესახებ.

საჭიროა ამ კანონის ამოქმედება და პრაქტიუკლი გამოყენება.

საჭიროა აღმასრულებელი ხელისუფლებიდან, და აგრეთვე პარლამენტიდან სათანადო პრაქტიკული ღონისძიებების დაგეგმვამ რათა დაევალოს კონკრეტული პრობლემების დამუშავება ქართველ მეცნიერებს, რათა ბოლოს და ბოლოს შევძლოთ მისი მაქსიმალურად გამოყენება.

ვეთანხმები ბატონ თემურს და აი ეს არის ზუსტად ის, რისი გადადებაც არ შეიძლება.

თავჯდომარე: გმადლობთ.

ბატონ აკაკი ასათიანს, შემდეგ მეორე, გთხოვთ:

ა.ასათიანი:

უნდა მოგახსენოთ, რომ ვერ ვიზიარებ აი ასეთ აღტაცებას ბატონი თემურის გამოსვლის გამო. მიმაჩნია, რომ ნაწილი მისი მოსაზრებებისა არასერიოზულად ჟღრს და ბოლოს, რაც მთავარია, მე ამის განხილვას ვერ შევუდგები, მთავარი ის არის, რომ არასწორად დგას საკითხი თავისთავად.

ჩვენ თუ წავალთ ამ გზით, რომ მოვუსმინოთ ყოველი რეგიონის ხელმძღვანელს, რომლებიც, ჯერჯერობით კონსტიტუციურად არ არსებობენ, ეს მხარეები ეთნოგრაფიული ერთეულებია და პრინციპში, პრეზიდენტის კანცელარიაში უფრო მოიაზრება, ვიდრე ქვეყნის ტერიტორიულ-ადმინისტრაციულ მოწყობაში.

ყოველ მათგანს სრულიად ბუნებრივია, გასაგებია, რომ თავისი პრეტენზიები აქვს.

ზრუნავს კაცი თავისი მხარისათვის,

ეს არ დაილევა არასდროს.

ჯერ ერთი წყება ჩამოივლის, ან გავუკეთებთ ვინმეს რამეს, ან არ გავუკეთებთ. მერე ხელახალი წყება წავა. ვიღაცას მეტი მოუვა, ვიღაცას ნაკლები. მე ვფიქრობ, საკითხი სხვანაირად უნდა დადგეს. საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ ჩვენ სერიოზულად უნდა ვიმსჯელოთ ქვეყნის საერთო ტერიტორიული-ადმინისტრციული მოწყობის შესახებ.

ახლა დღეს, ბუნებრივია, თუ მაინცადამაინც აჭარაზეა ლაპარაკი, მომხსენებელმაც ხაზი გაუსვა, რომ ავტონომიას თავისი განსაკუთრებული პირობები აქვს ყველგან და მათ შორის ჩვენთანაც.

მე იმასაც მოგახსენებთ, რომ მე მგონი, მეცნიერებიც ისეთს ვერაფერს შემოგვთავაზებენ, რასაც ნებისმიერი ჩვენგანი არ გაეცნოს, ნებისმიერ ცივილიზებულ ქვეყნის მაგალითზე. ველოსიპედების მოგონება არის ყველაზე არამადლიერი და ყველაზე უგუნური სამუშაო დედამიწაზე, როცა ველოსიპედი მოგონილია. ცხადია, ვინც პირველმა მოიგონა, იმას შრომა დაუფასდა და სხვები სულ ამაო, ფუჭი საქმით იქნებიან დაკავებულნი. ამიტომ ჩვენი ფრაქცია ამ სახით განხილვის წინააღმდეგი იქნება.

თუ დადგება საკითხი არა რომელიმე ერთი რეგიონის საჭირბოროტო საკითხებზე, ბიუჯეტის გაზრდაზე, დამატებაზე, არამედ საერთოდ ქვეყანაში ამ პრინციპების განსაზღვრაზე, მაშინ ეს იქნება სასიკეთო ქვეყნისათვის დასაქმისათვის. თუ არა და ეს არასოდეს არ დამთავრდება.

ასეთი მოხსენება შეიძლება წაკითხულიყო პრეზიდენტთანაც. ამის ნაწილი სხვათაშორის მის მოხსენებასიც იყო. ჩვენ დავკარგავთ ხოლმე დროს და ზედმეტ პრობლემებს შეგიქმნით.

გასაგებია ჩემთვის, რომ ეხლა წოდება გუბერნატორს ისე ვხმარობთ ეპიტეთად.

რწმუნებულის დაინტერესება თავის მხარეში რომ უკეთესობა იყოს, ბუნებრივია, მაგრამ მეორე მხრივ მიუღებელია აი, ასე, ცალ-ცალკე რეგიონების მიხედვიღ ვიაროთ.

ჩემი წინადადებაა ჯერ აი, რეგიონალური მმართველობისა და თვითმმართველობის კომიტეტი რომ გვაქვს, სერიოზულად ვიმუშაოთ იქ, იმუშაოს საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტთან ერთად, საერთოდ, პრინციპულად, ზოგადად ქვეყანაში ამ საკითხების მოგვარებაზე, თორემ აი, ასე, ცალ-ცალკე რეგიონების საკითხების განხილვა ჩვენ სიკეთემდე არ მიგვიყვანს.

გმადლობთ ყურადღებისთვის.

სხდომას თავჯდომარეობს ე.სურმანიძე.

თავჯდომარე:

მეორე, შემდეგ მესამე

ზ. შერაზადაშვილი:

გმადლობთ, ბატონო.

მე მაქვს ორი კითხვა.

პირველი.

ბატონო თემურ, თქვენი ცნობილი პრინციპია 30/70% აი, ეს 70% როგორ აისახება თანხაში, თქვენი პოზიცია ამასთან დაკავშირებით.

და მეორე,

თქვენ ხშირად აცხადებთ ხოლმე, მასმედიის საშუალებით, ასევე არა მარტო მასმედიის საშუალებით, რომ აჭარის რეგიონიდან თქვენი რეგიონის გავით ხშირად მოედინება კონტრაბანდა. თქვენ როგორც რწმუნებული. რა ღონისძიებებს ატარებთ? ან ერთი კონკრეტული ფაქტი თუ გამოგივლენიათ ამასთან დაკავშირებით?

გმადლობთ.

რ. არველაძე.

ბატონო თემურ,

თქვენ შესავალ სიტყვაში ბრძანეთ, რომ თუ რაოდენ დამანგრეველად მოქმედებს ქვეყანაზე საბიუჯეტო შემოსავლების არასწორი მოწყობა.

ეხლა მე მეორე საკითხზე მინდა ერთი შეკითხვა დავსვა. ამისათვის პატარა შესავალს გავაკეთებ.

მე ძალიან ბევრს მირეკავენ იმ რაიონიდან, რომლიდანაც დეპუტატი ვარ, თუ რატომ არ არის ელექტროენერგია. ამავე დროს ამ საკითხს აყენებს მთლიანად კახეთის დეპუტაცია.

იმერეთის მხრივ, სადაც თქვენ ბრძანდებით პრეზიდენტის წარმომადგენელი, მუდმივად გადახარჯავს ელექტროენერგიას, რომელიც დღე-ღამის მასშტაბით რომ ავიღოთ, სადღაც 40-50 მეგავატის ტოლფასია. კახეთის რაიონი, რომელიც ერთ-ერთი უმდიდრესია და დღესაც საკმაოდ დიდ წილად განსაზღვრავდ ქვეყნის ეკონომიკას, იღებს დღეში არაუმეტეს 10-12 მეგავატს. მე, როგორც ენერგეტიკოსი, დარწმუნებული ვარ და მინდა თქვენც დაგარწმუნოთ, რომ კახეთი სწორედ იმიტომ ვერ იღებს ელექტროენერგიას, რომ ელექტროსადგურების განთავსების რეგიონებში წარმოშობილია ის, რომ ახლა არ მინმდა და არ ვიცი რომ ვთქვა, რომ თქვენ ამაზე ზეგავლენას ახდენთ, მაგრამ მე ძალიან მინდა, რომ დადებითად მოახდინოთ ზეგავლენა.

აი ჩემი შეკითხვა ეს არის:

ამ მიმართულებით კეთდება რაიმე თუ არა. ეს გადახარჯვა განსაკუთრებით ხაზგასასმელია იმ ფონზე, როდესაც იმერეთის მხარეს უკანასკნელი 6 თვის მანძილზე გადახდილი აქვს არაუმეტეს 20%-ისა მოხმარებული ელექტროენერგიის საფასურის.

გმადლობთ.

თავჯდომარე: გმადლობთ.

კ. დავითაშვილი:

მე მინდა გამოვეხმაურო ბატონი აკაკი ასათიანის გამოსვლას და ზოგ რამეში დავეთანხმო, ზოგში კი არა.

ბატონო აკაკი,

რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია და ჩვენ უნდა დავიწყოთ ტერიტორიულ მოწყობაზე საუბარი და შესაძლოა ეს სწორედ ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი თემა გახდეს ჩვენი პარლამენტის მუშაობისა, თუმცა მე პირადად ბატონ თემურის წინადადებაში ვერ მოვისმინე საკითხის დასმა ისე, თითქოს ეს ეხებოდეს მხოლოდ იმერეთს, თითქოს ეს წინადადებები ეხებოდეს მხოლოდ ერთ მხარეს, ან ასე ვთქვათ, ერთ ადმინისტრაციულ –ტერიტორიულ ერთეულს. აქ ითქვა ისეთი მიდგომები, რომლებიც საერთო უნდა იყოს მთელს ქვეყანაში, ყველა ტერიტორიული ერთეულის მიმართ. ასე, რომ, მე ვერ დავეთანხმები იმ წინადადებას, რომ ეს არ არის სერიოზული და ამის განხილვა არ შეიძლება.

რაც შეეხება ექსპერტების საბჭოს შექმნას, არც ამაშია ახალი და უცნაური.

რა თქმა უნდა, გადაწყვეტილებებს პოლიტიკოსები იღებენ, ამისათვის ხალხი მათ ირჩევს გადაწყვეტილებების მიმღებ ორგანოებში, მაგრამ ყველა პოლიტიკოსი და ჩვენც მათ შორის, ამ გადაწყვეტილებებში უნდა ეყრდნობოდეს ექსპერტთა და მეცნიერთა დასკვნებს.

ასე, რომ, ამაშიც არასერიოზული, უცნაური და უინტერესო ვერაფერი დავინახე.

დიდი მადლობა.

თავჯდომარე: გმადლობთ, მეექვსე.

ს. ბრეგაძე:

პირველ რიგში მივესალმები მხარის ხელმძღვანელის ესოდენ დიდ ზრუნვას თავის მხარეზე. რამდენად სიტყვით არის დასაქმით არის, ეს სულ სხვა საქმეა, მაგრამ ამ შემთხვევაში, რაც ბატონმა თემურმა ჩამოაყალიბა, ჩემთვისაც ფაქტობრივად არსებობს რაღაც მიუღებელი ელემენტები, მაგრამ მისარები არის გარკვეულ ასპექტებში.

მაგრამ არსებობს ერთი მაგრამ.

მე მინდა აბსოლუტურად დავეთანხმო ბატონი აკაკი ასათიანის მოსაზრებას და შეიძლება ითქვას, რომ მინდა ცოტათი მაინც განვავრცო.

სანამ ქვეყანაში არ იქნება გადაწყვეტილი ტერიტორიული მოწყობის პრინციპი, რა თქმა უნდა, თითოეული ის საკითხი, რომელსაც მხარის წარმომადგენელი, ანუ, როგორც თავის თავს უწოდებენ გუბერნატორი სვამს, ამ ეტაპზე გადაუწყვეტელი დარჩება. ამისათვის, ალბათ საჭიროა, გაიმიჯნოს, ე.ი. ჩამოყალიბდეს ეს საკითხი და ჩვენ თვითონვე გავარკვიოთ, რას ნიშნავს პრეზიდენტის რწმუნებული საერთოდ და რას ნიშნავს სამხარეო სტრუქტურები, რომლებიც დღესდღეობით არის ჩამოყალიბებული, თავისი პოლიციის, სამხარეო ადმინისტრაციის და სხვა ათასგვარი დანაყოფებით. ჩემი მოსაზრებით, ესენი აბსოლუტურად ზედმეტ დანამატს წარმოადგენენ.

მეორე. მინდა კონკრეტული კითხვა დაგისვათ, ბატონო თემურ, საკომიტეტო მოსმენის დროს, თქვენ ახსენეთ, რომ თუ არ ვცდები 95-96 წლებში ლექტორ-მასწავლებლებს აძლევდით დანამატს 100 დოლარის ოდენობით, ვთქვათ, მასწავლებელს 80 ლარის ოდენობით.

მე ახლა მჯერა, თუ არ მჯერა, მეორე საკითხია, მაგრამ თუ აძლევდით, ძალიან კარგია, მაინტერესებს, რამ შეგიშალათ ხელი, დღესაც იგივე გაგეკეთებინათ.

და რაც მთავარია _ ბატონო თემურ, დიდი ხნის განმავლობაში საუბრობდით, რომ თქვენ გაქვთ გეგმები, რომლებიც იმერეთის მხარეს, რომელსაც თქვენ წარმოადგენთ, ააყვავებს ეკონომიკურად, პოლიტიკურად, სოციალურად და ა.შ. რამდენადაც ვიცი, დღეს თქვენ რაც ბრძანეთ, ამას საუბრობთ 2-3-4 წლის განმავლობაში. ამიტომ მიჩნდება კითხვა, რა თქმა უნდა ვიღაცამ შეგიშალათ ხელი, რომ თქვენი ეს იდეები არ განხორციელებულიყო. საპარლამენტო ოპოზიცია ვერ შეგიშლიდათ ხელს, ვერც ძველ პარლამენტშიც და ვერც ახლა, იმიტომ, რომ ძალიან მცირერიცხოვნად არის წარმოდგენილ. ამიტომ რჩება სამი ვარიანტი: ჩემი ღრმა მოსაზრებით, ამაში შეიძლება შეეშალა ხელი თქვენთვის ან ქვეყნის უმაღლეს პირს _ პრეზიდენტს, ან აღმასრულებელ ხელისუფლების მაღალ ეშელონებს, ან პარლამენტს, ანუ საპარლამენტო უმრავლესობას.

მაინტერესებს კონკრეტულად, მე წინა სხდომაზეც დაგისვით ეს კითხვა, თუ ვინ შეგიშალათ ხელი და დღესაც ვინ გიშლით ხელს თქვენი იდეების განხორციელებაში, რომელმაც უნდა ააყვავოს იმრეთი. დიდი მადლობა.

თავჯდომარე: გმადლობთ, მეხუთე.

ზ.ტყემალაძე

ბატონო თემურ, მინდა გითხრათ, რომ ჩვენი ფრაქცია მხარს გიჭერთ და აქტიურად მიიღებს მონაწილეობას იმ საკითხების განხილვაში, რომლებიც თქვენ დააყენეთ.

თუმცა, აქვე მინდა ბატონ აკაკი ასათიანსაც დავეთანხმო: თუ ეს მთელი ქვეყნის მასშტაბით განხცორციელდება, რა თქმა უნდა ბევრად უკეთესი იქნება და ამ კუთხით რომ ვიმუშაოთ სასარგებლო იქნება.

გმადლობთ.

თავჯდომარე: გმადლობთ, მეოთხე, შემდეგ მეორე.

რ. მიშველაძე:

ბატონო თემურ, მე უნდა გამოვთქვა ჩემი კმაყოფილება და შევუერთდე მათ, ვინც მხარი დაგიჭირათ თქვენს მიერ წამოყენებული წინადადებების  დროულობასა და გონივრულობაში.

თქვენ დგახართ წინადადებებით და ქაღალდებით ხელში და ძალიან ხშირად თქვენს წინადადებებს, საქმიანს, ხვდება ყრუ კედელი მეორე მხარეს იმათგან, ვინც უნდა გადაწყვიტოს და გზა-სადინარი მისცეს ამ წინადადებებს.

ახლ თქვენ ბრძანდებით საქართველოს პარლამენტში. მე მინდა ეს ის ადგილი იყოს თქვენთვის, სადაც თქვენს მიერ დაყენებული წინადადებები არა მარტო მოისმინება და ერთი ყურიდან მეორეში გავა, არამედ დადგება ობიექტური განხილვის წინაშე და გადაწყდება ისინი, რადგანაც მე ვფიქრობ, და ღრმად ვარ დარწმუნებული, იგი შეუწყობს ხელს ჩვენი ქვეყნის წინსვლას, ქართველი ერის მდგომარეობას, მათი ცხოვრებისეული პირობების გაუმჯობესებას.

ახლა ერთი სასიამოვნო გარემოება, თქვენს გამოსვლაში, რასაც არ შეიძლება ხაზი არ გავუსვა.

თქვენ დღეს დადექით უფრო მაღლა, ვიდრე შეიძლება იყოს, და სიმართლე ითქვას, მე ამას მოველოდი კიდეც თქვენგან: პირადი ურთიერთობები ხანდახან შეიძლება კიდეც გაუგებრობის ნიადაგზე აღმოცენებულიყო, როგორც ერთი, ისე მეორე მხრიდან და მიუხედავად იმისა რომ შეკითხვებბში იყო ცოტა წაბიძგება, რომ თქვენ გადაგეყვანათ სულ სხვა რელსზე, რაც გააფერმკრთალებდა თქვენს ამ ეროვნულ, საქმიან გამოსვლას პარლამენტში, თქვენ ეს ცდუნება ადვილად დაძლიეთ, (ისე, როგორც ეკადრება ქართველ კაცს, ქართველ ხელმძღვანელს და იმერელ დარბაისელ კაცს და მე ამას სულითა და გულით მივესალმები)

რასაკვირველია, უძნელესია თქვენი მდგომარეობა და თქვენი პოზიცია. ზოგჯერ განუკითხაობა თქვენს მიერ დაყენებული საკითხებისა, უპირველეს ყოვლისა იქედან იღებს სათავეებს, რომ არ არსებობს გარკვეული პრინციპი კონსტიტუციურად ჩამოყალიბებული, რადგანაც ეს ახალი ინსტიტუტია ჩვენი პრეზიდენტის შექმნილი, შეიძლება ევროპაში წლების განმავლობაში დანერგილი მხარის ხელმძღვანელისა და გუბერნატორისა საერთოდ.

მაგრამ, თქვენ გაუკვალავი გზით მიდიხართ და თუ ამას ემატება და მე ვფიქრობ, ემატება თქვენი პიროვნული  თვისებები, პატიოსნება, უანგარობა, ყურადღება თქვენთან მოსული მოქალაქეების მიმართ, ხანდახან შუაღამემდე და გათენებამდე ჯდომა ტელეფონის ყურმილთან, რომ შეჭირვებულ მოქალაქეებს თავიანთ საჭირბოროტო საკითხებზე უპასუხოთ.

მე ვფიქრობ, თქვენი სახით ქვეყანას ჰყავს ერთი გამოცდილი და უაღრესად საქმიანი კეთილმოსურნე კაცი, რომლის დასაქმებაც იმ ურთულეს უბანზე, რაც თქვენ გიჭრავთ, უაღრესად დროული სასიამოვნო და  მისასალმებელია.

მე მაინც მინდა კიდევ ვთქვა ერთი რამ,:

რაკი ჩევნ ექსპერიმენტების ქვეყანა ვართ, იქნებ არც არასდროს დადგეს გათანაბრების ტენდენცია ჩამოყალიბებლი სტატუსის მქონე რეგიონსა და ჩვეულებრივ იმ მხარეს შორის, როგორიც არის იმერეთი, კახეთი, გურია. სხვაა, რასაკვირველია, როცა კონსტიტუციურად სტატუსი განსაზღვრულია და სამწუხაროდ, ესეც არ არის ამ ჩვენს ნახევარ კონსტიტუციაში განსაზღვრული.

თავის დროზე ჩვენ ჩავწერეთ კონსტიტუციაში ავტონომიები. აღარ გავაგრძელებ ახლა ამაზე დავას, ეს ძალიან ბევრჯერ ითქვა და ასე ღიად დარჩება ავტონომიის საკითხი.

არაერთგზის მითქვამს ეს და დამიწერია, რომ როდესაც შენ კონსტიტუციაში არ გიწერია, რომ შენს ფარგლებში შემოდის აფხაზეთი ავტონომიურ რესპუბლიკად, მაშინ რის დაბრუნებას სთხოვ ან გაეროს, ან ევროსაბჭოს, ან რუსეთს-მეთქი.

ეს თანდათანობით, დროის განმავლობაში გაკეთდება, მაგრამ ძვირფასო პარლამენტარებო, ბატონო ზურაბ, თქვენც მოგმართავთ, დროზე განვუსაზღვროთ სტატუსი ამ ხალხს არ შეიძლება საქართველოს კიდევ ახალ-ახალი კერები გავუჩინოთ საერისთავოების მსგავსი და იყოს გაუთავებელი საბაჟოები ქართლსა და კახეთს შორის, გურიასა და იმერეთს შორის.

მე ვამბობ, ვაი, იმ ქვეყანას, რომელსაც მთავარ შემსრულებლად და ერთადერთ იმედად საბაჟოდან გადასახადის ამოღლეტა გაუხდია ისედაც გაჭირვებული და გაუბედურებული მოქალაქეებისაგან, მაგრამ ეს ფაქტია, სამწუხაროდ, ჩვენ ამ ცხოვრებაში ვცხოვრობთ და ამას როგორმე უნდა შევეგუოთ და იქნებ კი არ შევეგუოთ, უკეთესი ცხოვრების გზები მოვხაზოთ. აი ამიტომ მივესალმები თქვენს გამოსვლას, და გონივრულ განსჯას და მოვუწოდებ თქვენს კოლეგებს, გათვალისწინებას იმ საკითხებისას, რაც თქვენ დააყენეთ.

გმადლობთ ყურადღებისთვის.

სხდომას თავჯდომარეობს ზ.ჟვანია.

თავჯდომარე: გმადლობთ

მე იმედი მაქვს, რომ რა საკითხსაც ბატონი მიშველაძე სვამს ჩვენი მოწვევის პარლამენტი მართლაც შეძლებს, რომ მივიღოთ გადაწყვეტილება ტერიტორიული მოწყობის თაობაზე. და უმცირესობაც და უმრავლესობაც ერთიანად იმუშავებენ ამ საკითხებზე.

ხ. ხოფერია,

ბატონო თემურ,

აქ თქვენს მიმართ გაისმა შეკითხვები, თუ რა გიშლიდათ ხელს გარკვეულწილად იყო მცდელობა, რომ შემოეფარგლათ იმ პირების ჩამონათვალი, ვინც გიშლიდათ ხელს.

მეც მინდა გთხოვოთ, იქნებ შეეხოთ იმ საკითხს, თუ როგორ უშლიდა ხელს იმერეთის რეგიონს და დასავლეთს ის კონტრაბანდა, დაუცველი საზღვრები, რომლებიც ჩვენს მეზობელ რაიონში არსებობდა.

ჩვენ კარგად ვიცით, რომ ამ თემაზე თქვენ არაერთხელ გამოსულხართ. სხვათაშორის, თქვენს გამოსვლებს ძალიან კარგად ისმენენ სამეგრელოში და მე ვიცი როგორი გამოხმაურება აქვს იმ მართალ სიტყვას, რომელსაც თქვენ ხშირად ამბობთ ხოლმე.

სწორედ აი თქვენი ამ მართალი სიტყვის გამო იყო მცდელობა ცილისწამებისა, რომ თქვენთვის გარკვეულწილად ავტორიტეტი დაეკარგვინებინათ.

ითქვა, 17 კაციანის შექმნა გაგვიჭირდაო. მე მინდა ვთქვა, რომ ნდობა, ეს ეთიკური, მორალური კრიტერიუმია და ისევე, როგორც სხვა მორალური კრიტერიუმები, მხოლოდ ადამიანებისთვისაა დამახასიათებელი.

თქვენ გითხრეს, ბატონო თემურ, რომ ეს არის ოცნების სფერო, მე კიდევ მინდა გითხრათ, რომ ჩემთვის ნამდვილად არ არის ოცნების სფერო, ისევე, როგორც თქვენთვის, დარწმუნებული ვარ, ასე რომ მე ამ საკითხშიც გვერდით დაგიდგებით თქვენ.

დიდი მადლობა.

თავჯდომარე: გმადლობთ

ვ. გელბახიანი:

მე იმერეთში ვიყრიდი კენჭს. ეს ერთი და მერე მეორე, იმერელი ვარ წარმოშობით. რამეთი მეც მაინტერესებს ჩემს მშობლიურ რაიონში მოწესრიგდეს ეს პრობლემები, დავუჭიროთ მხარი რწმუნებულს, იმ წინადადებებს, რაც დღეს აქ არა მარტო პირველად გაჟღერდა, არამედ ძალიან დიდი  ხანია ქართული სახელმწიფო, საქართველოს მოსახლეობა ამას ითმენს

მე არ შემიძლია გევრდი ავუარო ქალბატონ  ხათუნას გამოსვლასაც. არ არსებობს თემა, რამდენადმე მნიშვნელოვანი, როგორც დავუშვათ დღევანდელი საკითხი და არ გამოვიდეს ვინმე, კონკრეტულად, ქალბატონი ხათუნა და არ შემოიტანოს დისონანსი ამ საკითხის განხილვასა ადა მოწესრიგებაში.

შეიძლება ეს სპეციალურად კეთდება, შეიძლება დამთხვევაა, მე მეშლება და ბოდიშსაც მოგიხდით, მაგრამ ყოველთვის ასე გასდევს მისი გამოსვლები ასეთი სერიოზული საკითხების განხილვას.

რახან ასე წამოიჭრა, მე მინდა ამ თემასაც ბატონმა თემურმაც მიაქციოს ყურადღება, ვინაიდან ვიდრე ქუთაისამდე, ან იმერეთამდე რაიმე ტვირთი მიდის, დასახელდეს, რამდენი საბაჟოა, ის საბაჟოები ხომ არ მონაწილეობენ ამ კონტრაბანდაში? თუ ეს ასეა და მაინც შემოდის კონტრაბანდა, მაშინ რაღას აკეთებს ის საბაჟო, რომელიც სამტრედიაშია, წყალწმინდაზეა და ა.შ. აქედან გამოჩნდება კორუფცაიში ვინ არის ჩართული და როგორ ხდება კონტრაბანდული ტვირთების გადაადგილება საქართველოში. ეს ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია, მაგრამ ბატონ თემურს არ უკავშირდება, რამდენადაც სხვადასხვა ტერიტორიულ ნაწილებზეა განლაგებული ეს საბაჟოები.

მე გავაგრძელებდი ბატონი აკაკი ასათიანის გამოსვლის ნაწილს.  ეს არის ჩვენი ქვეყნის სახელმწიფოებრივი მოწყობის საკითხი, ანუ უნდა დაიწყოს ინსტიტუციონალიზმი იმ ნაწილში, რაც საქართველოს კონსტიტუციამ თავის დროზე გამოტოვა და რაც ასეთ პრობლემად დაუდგა საქართველოს, თუნდაც დღევანდელ მაგალითზე. ეს არა მარტო ჩემი პოზიცია გახლავთ, არამედ ფრაქციის პოზიციაც, რომ საქართველო არ არის ფედერაციული ქვეყანა და ვერც მოეწყობა ფედერაციულად, ჩვენი ძირითადი კონცეფციაც ასე უნდა ავაგოთ: ალბათ რეგიონალიზმის ფარგლებში უნდა განვითარდეს ჩვენი ქვეყანა, ეს იყოს პირველი ეტაპი და შემდეგ ვიფიქროთ, საჭიროა თუ არა ფედერაციის სუბიექტები ჩევნს ქვეყანაში. თუმცა არაერთი დოკუმენტი მინახავს საერთაშორისო დონეზე შექმნილი, სადაც აფხაზეთი და ოსეთი აღარ მოიხსენიება ავტონომიებად, მოიხსენიებაფედერაციის სუბიექტებად, რაც მე პირადად მაშფოთებს, ვინაიდან ამ დოკუმენტებს, როგორც ჩანს, ქართველ კანონმდებლებთან ერთად ქმნიან.

საკითხი ეხება იმერეთს, როგორც მხარეს. რა უფლებები გააჩნია, რა უფლებამოსილებები უნდა გააჩნდეს და ამ კონსტიტუციური კანონმდებლობის შექმნით მოწესრიგდება თუ არა ის პრობლემები, რაც დღეს ეკონომიკაში დაგროვდა დაპრობლემად იქცა სოციალურ სფეროში.

ბატონო თემურ,

კიდევ ერთხელ მინდა პარლამენტის წინაშე თქვენი წინადადება დავაყენო. არ მინდა, ესეც იყოს მორიგი ისეთი სხდომა, რომ თქვენი გამოსვლა პარლამრნტის სხდომაზე დარჩეს ხმად მღაღადებლისა უდაბნოსა შინა, ანუ ჩვენ უნდა მივიღოთ რაღაც გადაწყვეტილება ვუჭერთ თუ არა მხარს, ქვეყანასი დაიწყოს საკანონმდებლო პროცესი რეგიონალიზმის განვითარებისათვის.

ეს ერთი,

მეორე.საბიუჯეტო მოწყობის თემა და ადმინისტრაციული მოწყობის თემა არის მედლის ორი მხარე. ეს არ გახლავთ სხვადასხვა თემები. დაახლოებით იმ უფლებამოსილებებში უნდა იყოს ყველა პროცესი ქვეყანაში, მათ შორის ეკონომიკური, რაზეც თქვენ ბრძანეთ ამას წინათ. რეგიონს უნდა გააჩნდეს ეს უფლებამოსილებები პირველ რიგში და როდესაც იწყება საუბარი ნორმატივებზე, ეს უკვე ელემენტარული მექანიკური საკითხია, ვინაიდან არ შეიძლება ეკონომიკური და ფინანსური საბიუჯეტო სუბიექტი არსებობდეს ქვეყანაში და მას რაღაც წამახალისებელი, საფინანსო მექანიზმი არ ჰქონდეს.

ამდენად, ამ ნაწილში, რასაც პარლამენტის თანადგომა ჰქვია, პრობლემების გადასაწყვეტად, რასაც თქვენ აყენებთ, პირადად მე, ჩემი ფრაქცია, რომელშიც მე შევდივარ და არა მარტო ფრაქცია, არამედ ბლოკიც, მხარს დაუჭერს ამ წინადადებას.

დავთქვათ ვადა, შეიქმნას სამუშაო ჯგუფი და კანონის დონეზე შევქმნათ ჩვენ ეს მექანიზმი.

სხვაგვარად კვლავ ახალი გამოსვლა მოგიწევთ, კვლავ ახალი პრობლემების წინაშე დადგებით და ეს მარტო თქვენი რეგიონის პრობლემა არ არის, ეს არის მთელი საქართველოს, ყველა რეგიონის პრობლემა.

ამასთანავე, ერთი კითხვა მაქვს, ბატონო თემურ, საჩხერის ამომრჩევლები მაწუხებენ, რომ ყველგან არის შუქი გრაფიკით, ჭიათურაშიც, ზესტაფონში ხომ მუდმივად არის და იმერეთის სხვადასხვა რაიონებში, მაგრამ ერთადერთი გამონაკლისია საჩხერის რაიონი, სადაც არანაირი გრაფიკი არ არის ელექტროენერგიის მოწოდებაზე. ახლა, თუ ეს რაიონი რაიმე გამონაკლისია, არა მგონია ეს ასე იყოს პოლიტიკური ნიშნით, იქნებ თქვენ გაითვალისწინოთ, რომ ამ რაიონის მოსახლეობა აღშფოთებულია და რაღაცით მაინც მოუწესრიგოთ ელექტროენერგის მიწოდების საკითხი, თუნდაც მინიმალური გრაფიკის პირობებში.

დიდი მადლობა.

თავჯდომარე: გმადლობთ.

გ. ბეციაშვილი:

გმადლობთ

ბატონო ზურაბ,

ბატონმა თემურმა აქ დააყენა საკითხი იმი თაობაზე და ის აწუხებს, რომ ქვეყნის ქალაქები, რაიონები, თუ რეგიონები არათანაბრ პირობებში არიან ჩაყენებული საბიუჯეტო მოწყობის თვალსაზრისით. ალბათ, კახეთსაც იგივე პრობლემები აწუხებს და მთლიანად ვუჭერ მხარს ბატონი თემურის გამოსვლას

რაც მალე წრმოადგენს ამ წინადადებას და განვიხილავთ საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტში თუ სხვა კომიტეტებში,  მით უფრო უკეთესი იქნება.

მე, როგორც საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის ერთ-ერთი წევრი, მხარს დავუჭერ და მაქსიმალურად ჩავერთვები, რომ დროზე იყოს მოგვარებული ეს საკითხი.

რაც შეეხება იმას, რომ მხარეები მხოლოდ ეთნოგრაფიულად არსებობს, ამაში ვერავის დავეთანხმები, მხარეები არსებობს არა ეთნოგრაფიულად, არამედ გეორგაფიულად,ისტორიულად და რაც მალე გადავწყვეტთ ტერიტორიული მოწყობის საკითხებს, მით უფრო უკეთესი იქნება ქვეყნისთვის.

გმადლობთ.

თავჯდომარე: პირველი, გთხოვთ.

დ. შელია.

გმადლობთ, ბატონო ზურაბ.

მე მინდა ბატონი ბრეგაძის მიმართ გავაკეთო გარკვეული რეპლიკა, იმიტომ, რომ რამდენადაც მაქვს ინფორმაცია, საკომიტეტო მოსმენის დროს მან მიიღო იმ საკითხთა შესახებ პასუხი, რომლებიც ასე აინტერესებს და არ ველოდი, რომ ისინი კიდევ დაისმებოდა.

რადგან ასეთი ეჭვი არის, მე მინდა, იგი დავარწმუნო, რომ ნამდვილად რიგდებოდა სამეცნიერო ინტელიგენციაზე, კანდიდატებზე, დოქტორებზე, პროფესორებზე, პედაგოგებზე დამატებები და ეს მაშინ, იყო, 80-100 დოლარის ფარგლებში. გარდა ამისა, 7 ათასი ბავშვი საბავშვო  ბაღებში უფასოდ იკვეებოდა ყოველწლიურად ამის შესახებ ხდებოდა სოციალური პროგრამების დამტკიცება. ეს იყო 1994, 95, 96, 97 წლებში. ამასთან, ტარდებოდა როგორც მიმდინარე, ასევე პერიოდული მონიტორინგი, რომლის შესახებაც სისტემატურად ქვეყნდებოდა გაზეთებში.

თუ თქვენ ამის შესახებ გაინტერესებთ ინფორმცია, ეს გაზეთები შეიძლება ამოიღოთ და გარდა ამისა ის უწყისები, რომლებზეც ხელი აქვს მოწერილი თითოეულ პროფესორს, რომელიც ამ დამატებას ღებულობდა.

თუ რეალურ საკითხებში აქვს სირთულეები იმერეთის რეგიონს, დღეს ეს  სწორედ იმისაგან არის გამომდინარე და ალბათ, ერთი ფაქტორი ისიც გახლავთ, რომ ხალხი შეჩვეული იყო გარკვეულ დახმარებებს.

ამავე დროს იყო დამტებითი სამედიციო დახმარებების პროგრამა და ა.შ. რომელიც ჩვენ 1999 წლის ბოლომდეც კი შევინარჩუნეთ ბუნებრივია, რომ ახლა თანდათანობით მოხდა ამის შემცირება და ამან გრკვეული სირთულეები გამოიწვია.

მე ვფიქრობ, უნდა ამოიწუროს ეს თემა და ის ქვეტექსტიც, რომელიც თქვენს შეკითხვებში არის მუდმივად ჩადებული.

თავჯდომარე:

ბატონ რევაზ ყიფიანს ვთხოვთ, პირველი, შემდეგ მეორე.

რ. ყიფიანი:

მე პირველად გამოვდივარ დღეს მიკროფონთან და უნდა გითხრათ ჩემი მოსაზრება, რომ სანამ აქ მოვიდოდი, პარლამენტში, მე არ მეგონა თუ იურისტებზე მეტს სხვა ილაპარაკებდა და ხშირდ არის, რომ ჩვენი იურისტები უფრო ცოტას ვლაპარაკობთ, დანარჩენები უფრო მეტს.მიმაჩნია, უნდა გამოვიდე მაშინ, როდესაც აუცილებელია და ძალიან მოკლედ უნდა ვთქვა, დანარჩენ შემთხვევაში, ჩემო კოლეგებო, ჩვენ უნდა ვიმუშავოთ, ალბათ კომიტეტებში და იქ ვთქვათ სათქმელი, იქ შევაჯეროთ და მერე მოვიდეთ აქ.

ბატონო ზურაბ, ბევრჯერ ითქვა, რომ ხშირად ყოველი გამოსვლა უმრავლესობისა, თუ  უმცირესობისა სულ ერთია, კეთდება იმისათვის, რომ გაიგოს მისმა ამომრჩეველმა, რომ მისი მაჟორიტარი თუ სხვა დეპუტატი არის აქტიური. ახლა ამ საკითხთან დაკავშირებით.

ბატონი თემურის მოსაზრებები მე არაერთხელ მომისმენია არაერთხელ დაუყენებია მას ეს წინადადებები, ამიტომ ბოლოს და ბოლოს, როგორ შეიძლება ახლა ამის წინააღმდეგ გამოვიდეს ვინმე, არ გავერკვეთ ამ საკითხში და არ მივიღოთ რაიმე გადაწყვეტილება.

უნდა დაესვას ამას წერტილი სამუდამოდ.

მივიღოთ მისი თხოვნა, ბატონო ზურაბ, შეიქმნას სამუშაო ჯგუფი, პირველად, ალბათ სამუშაო ჯგუფი და შემდეგ მოვიწვიოთ სპეციალისტები, აკადემიკოსი იქნება ის, თუ პროფესორი. მაგრამ მე მექნება თხოვნა, გარდა ეკონომისტებისა, ალბათ საჭირო იურისტიც იქნება და არა მარტო ერთი მხრიდან, არამედ მეორე მხრიდანაც. მე ვთხოვ ჩემს კოლეგებს აჭარიდან, თუ თქვენ ჩათვლით საჭიროდ და მე მიმიღებთ ამ კომისიაში, სიამოვნებით მივიღებ მონაწილეობას და ალბათ ჩემთან ერთად ასევე მიიღებენ მონაწილეობას ჩემი კოლეგები აჭარიდან.

დიდი მადლობა.

თავჯდომარე: გმადლობთ.

მეორე, გთხოვთ,შემდეგ მესამე და დეპუტატებს ვთხოვ, ნუღარ მობრძანდებიან მიკროფონებთან, გამონაკლისს არც იმერლებს და არც სხვა მხარის წარმომადგენლებს.

ზ. ბუცხრიკიძე.

ბატონ თემურ,

თვითმმართველობის კომიტეტში თქვენი მოხსენების შემდეგ, მე ჩემს გამოსვლაში გახსოვთ ალბათ, ვთქვი, რომ ეს იქნება ჩემი განცხადება.

მინდა დღესაც განვაგრძო იმ განცხადების ტექსტი, რაც თვითმმართველობის კომიტეტში მაშინ ითქვა, ამ თქვენს დამოკიდებულებას ეკონომიკური პოლიტიკის მიმართ ზოგიერთი, არ ვიცი ასე რატომ ხდება, იგებს ცუდად.

თქვენ როდესაც აყენებთ საკითხს ტრანსფერების შემცირებასთან დაკავშირებით, ან აღვნიშნავთ, რომ იმერეთს საერთოდ არ სჭირდება ტრანსფერი, აყენებთ გარკვეული წინაპირობების შემდეგ.

ბატონო პარლამენტის თავჯდომარევ, მემინდა თქვენი  და პარლამენტარების ყურადღება გავამახვილო იმ საკითხზე, რომ გუშინ მთავრობამ განიხილა ბიუჯეტი და მოხდა ის, რასაც მე იმ განცხადების ტექსტში ვგულისხმობდი, რომ თქვენ ითხოვდით 14 მილიონ ლარს ტრანსფერს, რომ თუ ეს პირობები არ შესრულდებოდა იმერეთის რეგიონისთვის და აღმოჩნდა, რომ იმ 14 მილიონიდან მხოლოდ 5 მილიონ 700000 არის ჩამოსული.

როგორ უნდა მოხდეს ახლა იმერეთში დაბალანსება ადგილობრივი ბიუჯეტების?

მე პირველ რიგში მაწუხებს, რა თქმა უნდა თერჯოლის რაიონის ბედი, ახსოვს, ალბათ პარლამენტის თავჯდომარეს, რამდენჯერ მომიწია წინა პარლამენტში გამოსვლა, რომ 450 000 ლარი ვერ აბალანსებს თარჯოლის რაიონის ბიუჯეტს.

აქ არ არის საუბარი რაიმე  ან გზის მშენებლობაზე, ან წყალსადენზე, ან პრემიალურ სისტემაზე, ელემენტალურად, რომ ხელფასები გაიცეს და ძალიან გთხოვთ, ბატონო თემურ, იქნებ ამ თემაზეც ისაუბროთ. ბიუჯეტი უკვე მიღებულია და მიღებულია ისე, რომ რაიონებისათვის პრაქტიკულად შეუძლებელია მის პირობებში მუშაობა.

თავჯდომარე: მესამე, გთხოვთ, შემდეგ პირველი.

გ.წერეთელი:

გმადლობთ, ბატონო ზურაბ,

მე ვფიქრობ, ბატონი თემური ძალიან საინტერესო მოხსენება მოვისმინეთ.

არც რომანტიული გახლავთ ეს მოხსენება და არც სხვათა შორის ფანტაზიის სფეროდან არის ბევრი რამ. არის საკმაოდ მიწიერი და პროზაული, ყველა იმ სირთულის წარმოჩენით, რაც დღეს კონკრეტული იმერეთის მხარეს გააჩნია, მხარეს, რომელსაც აქვს უზარმაზარი პოტენციალი და ამავე დროს აქ არის საკმაოდ რთული და მძიმე სიტუაცია. თუ თქვენ დაუკვირდებით და ბატონმა თემურმაც აღნიშნა, რომ უმეტესი ამ მოსაზრებებიდან ჯერ კიდევ 1997 წელს დააყენა პარლამენტში, მაგრამ სამწუხაროდ, რაიმე ისეთი სერიოზული გამოხმაურება არ ყოფილა.

ის, რომ ქვეყანში პროდუქციის აღურიცხაობაა, ის რომ კონტრაბანდაა, ის, რომ სერიოზული ეკონომიკური ანალიზი ხშირ შემთხვევაში არ გაგვაჩნია, საგადასახადო სფეროში არის დიდი პრობლემები, იგივე ადგილებზე., ადგილობრივი მექანიზმები ამ საგადასახადო სამსახურებისა თავიდან არის ჩამოსაყალიბებელი, მე მგონი აქ საკამათო არაფერია, და მოსაზრებები ძალიან საინტერესოა, ამიტომაც ვთვლი, რომ პარლამენტმა აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოს ბატონი თემური შაშიაშვილის მიერ დასმული საკითხები.

ჩვენი კომიტეტი ამზადებს დასკვნებს, წარუდგენს შესაბამისად საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტს, რათა ერთად მივიღოთ გადაწყვეტილება.

ძალიან მნიშვნელოვანია საკითხი, რომელიც აქ წამოჭრა ბატონმა ვალერიმ, ბატონმა აკაკი ასათიანმა, ტერიტორიული მოწყობის შესახებ. ამ საკითხს არავინ გაურბის, ძვირფასო მეგობრებო და მე მიმაჩნია, რომ იგივე კომიტეტის, რომელსაც მე ვხელმძღვანელობ ერთი უპირველესი ამოცანა ალბათ იქნება ამ საკითხთან დაკავშირებით რაღაცნაირად მოდელების შექმნა და ფიქრი იმაზე, რა იქნება ხვალ საქართველოში.

გეთანხმებით, ვისაუბროთ, გავხსნათ დებატები, ვითანამშრომლოთ ამ სფეროში, მაგრამ ერთი მომენტიც არის: იგივე აჭარის სტატუსის განსაზღვრა.

არ ვარ მართალი?

მოდით ამაზე ვიკმათოთ, დავიწყოთ ამით ჩვენ ხომ ამაზე გახსნილი საუბარი გვინდა.

ეს საკითხი მართლაც ძალიან მნიშვნელოვანია, მაგრამ თუ ჩვენ საბოლოოდ არ გვაქვს გადაწყვეტილი ტერიტორიული მოწყობა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მხარის რწმუნებულის საინტერესო წინადადებები არ გავითვალისწინოთ.

ბატონო თემურ, ალბათ ყველა საკითხი 2000 წლის ბიუჯეტში ვერ მოხვდება და დაგვეთანხმებიან, რომ ზოგიერთი ალბათ 2001 წლის ბიუჯეტისთვის იქნება გათვალისწინებული.

არ მინდა, რომ ამოდენა რეგიონი, 800 ათასიანი მოსახლეობა, ძალიან დიდი პოტენციალი და იქ დასმული უმწვავესი საკითხები, ჩვენ ყურადღების მიღმა დარჩეს.

ჩვენი კომიტეტი მართლაც იქნება კოორდინატორი ამ საკითხების მოგვარებისა, დაყენებისა და ყველა დეპუტატს ვთხოვ, დაინტერესდეს, რომ აქტიურად ჩაერთოს მუშაობაში.

გმადლობთ.

თავმჯდომარე: პირველი, გთხოვთ. შემდეგ მეოთხე და მეხუთე და ამით დავასრულეთ.

ვ. ხაზარაძე:

ბატონო თავმჯდომარევ,

როდესაც მე მოვისმინე ბატონი თემურის გამოსვლა და მის მიერ დასახელებული პრობლემების ჩამონათვალი, არა მაქვს საუბარი მოდელებთან დაკავშირებით, ეს ძალიან კონკრეტული მსჯელობის სუბიექტი უნდა გახდეს კომიტეტებში, ფრაქციებსა და თვით პლენარულ სხდომებზე, მაგრამ თუ თვალს გადავავლებთ ამ ჩამონათვალს, ნორმატივების საკითხს, საგადასახადო რეჟიმს, აღრიცხვიანობის მოუწესრიგებლობას, კონტრაბანდას… ეს ის პრობლემებია, რომლებზეც ჩვენ სისტემატურად ვსაუბრობთ.

ისეთი ადმინისტრაციული ერთეული, როგორიც არის იმერეთის ადმინისტრაციული ერთეული, არ არსებობს, მაგრამ არის იმერეთის ისტორიული გაგება, რომელიც აერთიანებს 11 რაიონსა და ქალაქ ქუთაისს.

განმარტებას მაინც მივცემ ჩემს ბევრ კოლეგას, რომ ასეთი იურიდიული დოკუმენტი არც არსებობს. ეს ჟურნალისტებისა და პირადად ჩვენი მოგონილია, როცა ვამბობთ, რომ იმერეთის რწმუნებული. სტატუსით, ბატონო თემურ ასეა… ჩამოთვლილია 11 რაიონი, ქუთაისი და შემდეგ რწმუნებული.

რაკი ეს ძალიან რთულია: ჩამოვთვალოთ საჩხერიდან და დავამთავროთ ვანით, მთლიანად იმერეთის ყველა რაიონი და შემდეგ დავუმატოთ მას ქუთაისი, ამის მაგივრად პრაქტიკაში, როგორც მასმედია, ასევე ჩვენ, სახელმწიფო სტრუქტურები ვიყენებთ ისტორიულ დასახელებას  ამ რაიონებისას- იმერეთი.

ასე, რომ ნუ ავაგებთ ამაზე ჩვენ პოლემიკას და ნუ დაველოდებით, რომ სანამ ამ ჭრილში არ იქნება ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულის მოწყობა, საქართველოში გადაწყვეტილი: იმერეთი, კახეთი, ვთქვათ, სამეგრელო, რაჭა, ლეჩხუმი, სვანეთი, მანამდე, აი ამ მნიშვნელოვანი საკითხების შესახებ დასკვნები არ გააკეთოს პარლამენტმა. ამიტომ მე ცალსახად ვუჭერ მხარს წინადადებას, რომ მოხდეს და ანალიზქმნილ იქნას, აი ამ მიმართულებების მიხედვით, შექმნილი მდგომარეობა აი, ამ 12 რაიონში – 11 რაიონი და და ერთ ქალაქში და შესაბამისად თუ მივალთ რაიმე გადაწყვეტილებამდე კანონი იქნება აუცილებელი.

თავისთავად ცხადია, ეს კანონი არ შეეხება 11 რაიონსა და ერთ ქალაქს. ეს იქნება ზოგადად, მთლიანად კანონი მიღებული მთელი ქვეყნისთვის.

ეხლა, რაც შეეხება ბატონი კობას წინადადებას, რომ ვთქვათ ის მზად არის, რომ ჩაუდგეს კანონპროექტს სათავეში.

ბატონო კობა,

ჩვენი იმერეთის მხარის დეპუტაციის წარმომადგენლებს, იმერეთს, ამ მხარეს საკმაოდ ჰყავს პროფესიონალებიც, მაჟორიტარებიც და პროპორციული სისტემით არჩეული დეპუტატებიც, რომლებიც მოჰკიდებენ ამ საკითხებს ხელს და, თავისთავად ცხადია, მიიყვანენ საპარლამენტო განხილვამდე.

გმადლობთ.

თავმჯდომარე: მეოთხე, შემდეგ მეხუთე.

დ. კოვზირაძე:

ჩვენ არავის ეჭვი არ გვეპარება იმ დიდ ენერგიაში, რასაც ბატონი თემურ შაშიაშვილი გაიღებს იმერეთისათვის, საქართველოსათვის. ეს ნამდვილად არის ის ადამიანი, რომელსაც ბევრი რამის გაკეთება შეუძლია, მაგრამ ერთი რამ უნდა ითქვას, რომ ბატონ თემურს გაისადაც, იმის მერეც მოუწევს ამ ტრიბუნაზე იგივე პრობლემების დაყენება, თუ არ გადაწყდება ის საკითხი, რასაც ჰქვია საქართველოს ტერიტორიული მოწყობა, ანუ გარკვეულ იქნეს ავტონომიისა და მხარეთა უფლებები.

ძალიან კარგად თქვა ბატონმა აკაკი ასათიანმა, როდესაც მოუწოდა თავითმმართველობის და რეგიონალური მართვის კომიტეტსა და საფიბნანსო-საბიუჯეტო კომიტეტს, სადაც ნამდვილად არიან გაერთიანებული ადამიანები, რომელთაც ხელეწიფებათ ამ კანონის ჩამოყალიბება, რომ ჩამოყალიბდეს სტატუსი, როგორც ავტონომიის, ისე მხარის და გაირკვეს მათი კვოტები, როგორც საბიუჯეტო, ისე სხვა მხრივ.

მე ერთს გეტყვით, რომ ხელისუფლება, პარლამენტი და თვით ბიუჯეტი არ არის ვალდებული არც ერთი მხარის მიმართ, სანამ არ შეიქმნება ის კანონი, რაზედაც იყო ლაპარაკი. მე ასე ვფიქრობ, ვის რა ეკუთვნის, კანონმა უნდა გახადოს ვალდებული ბიუჯეტიც, პარლამენტიც და ხელისუფლებაც.

დღევანდელ შემთხვევაში კი ყოველთვის ხელს დაიბანს ხელისუფლებაც და ბიუჯეტიც, რადგან კანონით განსახზღვრული არ არის არც იმერეთის, არც კახეთის, არც შიდა ქართლის და არც ქვემო ქართლის უფლებამოსილებები.

მე ერთი შეკითხვაც მაქვს:

ბატონო თემურ: ტელეგადაცემებით გავიგეთ, რომ ჭიათურაში დიდი პრობლემებია შექმნილი ხელფასების გაუცემლობასთან დაკავშირებით. ჩეხეთის ფირმა დღესდღეისობით ვერ ახერხებს ხელფასების გაცემას და არის გარკვეული დაძაბულობა მოსახლეობაში.

მთლიანად საქართველოსათვისაა სატკივარი ეს საკითხი და ამიტომ მოგახსენებთ.

ძალინ მაინტერესებს, ხომ არ არის გამოწვეული ყოველივე ეს რაღაც ბლოკირებით გარკვეული ჯგუფებისა და გარკვეული, ვთქვათ ფირმებისა ან ადამიანების მიერ ამ ფირმების მიმართ. თუმცა მე მოხარული ვიქნები, თუ ქართველები შესძლებენ იქ უკეთესად წარმართონ ის მდგომარეობა, რაც ჭიათურას ესაჭიროება.

გმადლობთ ყურადღებისთვის.

თავმჯდომარე: გმადლობთ, მეხუთე.

ნახევარი საათით შეიძლება გავაგრძელოთ სხდომა, ალბათ.

ი.ჭელიძე:

ბატონო ზურაბ,

ჩვენ არაერთხელ მოგვისმენია, ბატონი თემურის გამოსვლა არა მხოლოდ პარლამენტში, არამედ საქართველოს პრესით, ტელევიზიით, გაზეთით და ამბობს გაბედულად ეს კაცი იმას, რაზეც პასუხისმგებლობას კისრულობს იმერეთის რეგიონის განვითარებისათვის.

მიმაჩნია, რომ ამას მხარი უნდა დაეჭიროს პარლამენტში. ერთხელ და სამუდამოდ, ვნახოთ, რა შედეგს მივიღებთ.

ვიცი, რომ შედეგს მივიღებთ და, რა თქმა უნდა, უნდა განვავითაროთ შემდგომში ეს რეგიონების მიხედვით.

ბატონი თემურის დღევანდელი გამოსვლა, ეს არის პირველი და კიდევ ბევრჯერ მოვისმენთ თუ არ დაეჭირა მხარი.

სასურველი იქნება სხვა რეგიონის ხელმძღვანელებსაც მოვუსმინოთ, მათი მოსაზრებებიც გავიზიაროთ.

იმერეთის რეგიონი ათასობით, 10 ათასობით ლტოლვილს ინახავს, ნამდვილად შესაძლებლობის მაქსიმუმს აკეთებს ბატონი თემური და მისი გუნდი ლტოლვილებისათვის.

მე ახლა ამას რატომ ვამბობ?

მე დღეს დამირეკა ერთ-ერთმა ლტოლვილმა და მითხრა, რომ ჩვენი სახელით გადაეცითო დიდი მადლობა თემურსო.

აი, ლტოლვილების სახელით გეუბნებით მადლობას, ბატონო თემურ.

თავმჯდომარე: შევწყვიტოთ უნდა, ძალიან მოკლედ, გთხოვთ, მესამე.

ვ. კობახიძე:

მე, უბრალოდ, ძალიან დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო ოპოზიციის ყველა წარმომადგენელს, იმერეთის გუბერნატორის, ბატონ თემურ შაშიაშვილის ასეთი მხარდაჭერისათვის. გმადლობთ.

თავმჯდომარე:

მე მგონი, თქვენი ინიციატივების ასეთი ერთსულოვანი მხარდაჭერა, ბატონო თემურ, როგორც ოპოზიციის, ისე უმრავლესობის მხრიდან, ნამდვილად იმედს გვაძლევს, რომ კარგი მსვლელობა ექნება თქვენი წინადადებების განხილვას. მე არ შძემიძლია არ გამოვხატო აღტაცება ამასთან დაკავშირებით.

გთხოვთ, ბატონო თემურ.

თ. შაშიაშვილი:

ბატონო პარლამენტის თავმჯდომარევ, თქვენ რადგან თვლით, რომ მხარდაჭერა მივიღე, ამისათვის მინდა გითხრათ მადლობა.

მაგრამ პირადად მე მთლად ასე არ ვთვლი…

ბევრს დასჭირდა აქ იმის ხაზგასმა, რომ ჩემი გამოსვლა ეხებოდა მხოლოდ იმერეთს. მინდა მთელ საქართველოში ყველას ბოდიში მოვუხადო, ვინც ჩათვალა, რომ მხოლოდ იმერეთზე ვლაპარაკობდი.

მე იმერეთის თაობაზე ბოლოში ვთქვი რამდენიმე მონაცემი, მაგრამ, ვფიქრობ, თავიდანვე ვსაუბრობდი იმის თაობაზე, რაც დაკავშირებულია მთლიანად მთელ ქვეყანასთან.

ბატონო ზურაბ,

გარწმუნებთ, არასდროს ვიქნები ის პიროვნება, რომელიც მხოლოდ იმერეთისთვის მოითხოვს რაიმეს. ჩვენ ერთიან ქვეყანაში ვცხოვრობთ და საკითხი, რასაც ვაყენებ, უნდა ეხებოდეს მთლიანად მთელ ქვეყანას და არა მხოლოდ იმერეთს.

ერთი რამაც მინდა ვთქვა:

ძალიან კარგად იციან, რომ მხოლოდ იმერეთზე არ ვსაუბრობდი, მაგრამ ბევრს ეს ასე სჭირდებოდა.

ზოგიერთმა კითხვა დასვა და დარბაზში არ არის, თავისთავად ჩანს, რომ პასუხი არ აინტერესებს, მაგრამ რადგან კითხვა დაისვა, რადგან მოსახლეობამ მოისმინა, ამიტომ თავს მოვალედ ვთვლი ყველას გასაგონად ზოგიერთი განმარტება გავაკეთო.

ბატონო პარლამენტის თავმჯდომარევ, მინდა მოგმართოთ თქვენ და ჩემს გამოსვლაში ცოტა მკაცრი ელემენტი შევიტანო, ბოდიშის მოხდით.

აქ ვინმეს არ უნდა დარჩეს შთაბეჭდილება, რომ ჩემი გამოსვლის პირველი ნაწილი, ეს იყო უბრალო რამ და არ ეყრდნობოდა სერიოზულ ანალიზს.

კიდევ ერთხელ ვითხოვ, რომ იქნებ ზუსტად გავიგოთ, ქვეყანაში რა ხდება. ხალხმა არ იცის რეალური ციფრები, ხალხმა არ იცის რეალური მდგომარეობა.

ყველა თამაშობს საკუთარი ციფრებით.

მე სწორედ პირველ საკითხად დავსვი, რომ მთელი ქვეყნის მასშტაბით შეიქმნას გარკვეული ჯგუფი, რომელიც გამოვა, იტყვის ამ სიმართლეს, ხალხი კი, როცა სიმართლეს გაიგებს, უფრო მწვავე რეაგირებას გააკეთებს, მე ეს არც ნორმატივებთან დამიკავშირებია და არც რეგიონთან დაკავშირებულ სხვა კონკრეტულ საკითხებთან.

ბატონო ზურაბ, თქვენ აქ მიიღეთ კანონი, რომელიც დაკავშირებული იყო საბიუჯეტო ცვლილებებთან. შაშიაშვილი ტყუის, არასწორ ციფრებს ლაპარაკობს, შაშიაშვილი პოპულისტია, ანგრევს, რაც გნებავთ წერონ გაზეთებში, მაგრამ მე მინდა, ბატონო პარლამენტის თავმჯდომარევ, კითხვით მოგმართოთ ამ დარბაზში ყველას და გარეთ ვინც ამას ისმენს:

საქართველოში სულ 300 მილიონის ფარგლებში დაიხარჯა.

სულ 300 მილიონი!

ამ 300 მილიონიდან 123 თუ 130 მილიონის ფარგლებში დაიხარჯა თბილისში, 85 თუ 86 მილიონი აჭარაში.

თბილისს გარდა დანარჩენ საქართველოში ცხოვრობს 4 მილიონი ადამიანი.

300 მილიონიდან თბილისსა და აჭარაზე რომ 200 მილიონზე  მეტი იხარჯება, დანარჩენ საქართველოზე კი ამის ნახევარი, ეს არის ერთიანი ქვეყანა?! ეს არის ის რეჟიმი, რომელიც მივიღეთ?! სად მიგვიყვანს ეს ყველაფერი?!…

თუ არ არის გასასწორებელი, თუ ამის თაობაზე არ უნდა დავფიქრდეთ, თუ ამაზე არც უნდა ვისაუბროთ, ჩათვალეთ, რომ შეცდა ერთი კაცი-თემურ შაშიაშვილი, ყველა სხვა მართალია და ნუ გაასწორებთ ამას.

ასეთ შემთხვევაში უბრალოდ, არ ღირს არც ერთ თანამდებობაზე ყოფნა და ლიტონია ყველა საუბარი იმის თაობაზე, რომ ჩვენ ერთიანი ქვეყანა გვინდა.

მე ვამბობ, რომ ის შედეგები, რომლებიც ჩვენ გვაქვს, ეს არის დამანგრეველი ქვეყნისთვის.

ღმერთმა ქნას, მარტო თემურ შაშიაშვილი ცდებოდეს!

ფინანსთა სამინისტრო ამბობს, რომ ყველა რეგიონთან არ გააჩნია შემოსავლების სტრუქტურა. რა არის ამაში ცუდი, რომ ეს საკითხი დავაყენე.

გამოქვეყნდეს, ბატონებო, შემოსავლების სტრუქტურა. საქართველოს მოსახლეობამ დაინახოს საიდან ვიღებთ შემოსავლებს, რომ ეს შემოსავლები ვისია, ვის ეკუთვნის და ვისი დამსახურებაა.

თქვენ იცით მთელი ქვეყნისთვის რას ნიშნავს დამატებითი ღირებულების გადასახადი? როგორია მისი სტრუქტურა?

ამ დარბაზში და მის გარეთ მოგმართავთ პარლამენტარებს.

მე ვთქვი, რომ დამანგრეველია ზოგიერთი ციფრს რომ ვუსმენ!

ვისაც მიგაჩნიათ, რომ დამატებითი ღირებულების გადასახადი და მოგების გადასახადი ერთმანეთის ტოლი შეიძლება იყოს, დარჩით ბატონებო, ამ აზრზე. მე ჩემს აზრზე ვარ, რომ ეს არის აბსოლუტურად მიუღებელი, გაუგებრობა, სრული გაუგებრობა.

თქვენ კორუფციას ეძებთ? კორუფცია დგას ამის უკან!

როგორ შეიძლება, ბატონებო, რომ დამატებითი ღირებულების გადასახადი და მოგების მაჩვენებელი იყოს ერთმანეთთან ახლოს?! 5-6-ჯერ მაინც უნდა იყოს ერთი მეორეზე დიდი. ჩვენ ხომ არ ვიცით ციფრები, რომლებითაც გველაპარაკებიან.

ამით კონტენტ-ანალიზი ვინმეს გაუკეთებია?! რომ  დავინახოთ პიროვნება, მოქალაქე, სახელმწიფოებრივი კაცი დგას ციფრებს უკან, თუ ეს არის ვიწრო კუთხური მიდგომა?

გეკითხებით ყველა პარლამენტარს და გამაშავეთ, ბატონებო, არ გინდათ ასეთი პიროვნება ხელმძღვანელ თანამდებობაზე, როგორიც თემურ შაშიაშვილია, თუ ის ტყუის:

იქ, სადაც ქვეყანაში ერთიანი საპენსიო ფონდია, ან ყველგან ერთნაირად უნდა იყოს  მიღებული პენსია, ან ყველგან  ერთნაირად არ უნდა იყოს მიღებული.

მე გეკითხებით, მე ვსვამ კითხვას, ხომ უნდა მივიღო პასუხი: სწორი ვარ, არა ვარ სწორი.

100 მილიონი ლარი ერგება იმერეთს. 100 მილიონი იმერეთში ბრუნვიდან ამოვარდა, არ შევიდა, გეკითხებით: თუ ჩვენ გვერგებოდა 100 მილიონი და არ მიგვიღია, ამ ციფრს გვერდი ავუარეთ, თქვენ რა, გაქვთ ამისი უფლება?

მე, ბატონო პარლამენტის თავჯდომარევ, მეგობრულად, მაგრამ გულისტკივილით მინდა მოგმართოთ: თქვენ არ აგებთ პასუხს, რომ არსებობს რეგიონი, რომელმაც არ მიიღო ყველა ის თანხა, რომელიც ერგებოდათ?! გეკითხებით…

თავჯდომარე:

ბატონო თემურ,

მე მინდა შეგახსენოთ, რომ თქვენ მიმართავთ ქვეყნის პარლამენტს, რომელიც დაკითხვაზე არ არის. პარლამენტმა მოგცათ პრივილეგია, მიმართოთ და თქვენი მოსაზრებები გაუზიაროთ და რა მოსაზრებებს ჩამოაყალიბებენ დეპუტატები, ეს მსჯელობის პროცესში გამოიკვეთება. მე გთხოვთ, გაითვალისწინოთ, რომ…

თ. შაშიაშვილი:

ბატონო ზურაბ,

თუ რაიმე მიუღებელი იყო, მე ვიხდი ბოდიშს, მაგრამ მე ხმამაღლა ვამბობ, ან თუნდაც ვსვამ კითხვას…

თავჯდომარე: მე კარგად მესმის თქვენი გულისტკივილი, მაგრამ ეს არის მიმართვა პარლამენტისადმი და გთხოვთ გაითვალისწინოთ.

თ. შაშიაშვილი.

თუ ასეა, მე კონკრეტული კითხვებს გავცემ პასუხს

უბრალოდ, გული მტკივა იმახე, რომ ეს საკითხები დარჩა უყურადღებოდ არ გაამახვილა არავინ ყურადღება. შეიძლება მიუღებელია, შეიძლება გადავაჭარბე, რისთვისაც ბოდიშს ვიხდი, მაგრამ რაც დაკავშირებულია იმასთან რომ დასმულ საკითხებზე პახუხის გაცემა, რეაგირებაა საჭირო, ჩემის აზრით, ამ ნაწილში სწორი ვარ.

განა შემიძლია წყნარად ვისაუბრო იმაზე, რომ მხარეს 100 მილიონი ლარი ერგება სახელმწიფოსაგან, ვერ იღებს და ეს არავის აწუხებს?

რაც შეეხება საკითხებს, რომლებიც აქ დაისვა:

მივესალმები წინადადებას, რომელიც ბატონმა კობამ დააყენა საკითხის შესწავლის თაობაზე. მხარს ვუჭერ ამას. მე ბატონ კობას ასევე ვთხოვდი, შესაძლებელი იქნება, ჩვენ ბაზრობების თაობაზე გვქონდა გარკვეულად სხვადასხვა მოსაზრებები. მოდით, დღეს დავჯდეთ და ვნახოთ, ბაზრობებმა სიკეთე  მოუტანა ქვეყანას თუ პირიქით მოხდა. მე მგონია, რომ ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე და რთული, რაც არის დღეს ქვეყნისათვის, ეს ბაზრობებია.

მე ასევე მადლობა მინდა ვუთხრა ბატონ თარგამაძეს, რომელმაც ყველაზე მაღალი შეფასება მომცა და ჩემს გამოსვლას რომანტიკული უწოდა. მე მივესალმები იმას, თუ ეს რომანტიკული იყო. რომანტიკული უნდა იყოს, ალბათ დღეს ამ მდგომარეობაში, ამ სიტუაციაში ყველა პიროვნება.

მისასალმებელია ეს, მაგრამ რომანტიკულს ვერ ვუწოდებ იმ წინადადებას, ვერც ვერანაირ პრობლემას ვერ ვხედავ, რომ ქვეყნის მასშტაბით მოსახლეობის ნდობით აღჭურვილი კომისია შეიქმნას. ყველა რეგიონმა ერთი კაცი დადასახელოს. რატომ გავურბივართ ამ წინადადებას, არ მესმის. შემოწმდეს ყველა რეგიონი. საქართველოში. იმიტომ ვერ შევარჩიეთ 17, რომ არ გვინდა არსებობდეს უშუალოდ ხალხის, ჟურნალისტების, არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ შერჩეული 100, რომელიც ჩვენგან დამოუკიდებლად ნახავს ყველა რეგიონს, შეისწავლის შეისწავლიან, თუ როგორია ვთქვათ ხარჯვა ან კიდევ შემოსავლების სტრუქტურა. გაზეთში გამოქვეყნდეს ყველა ეს მასალა.

მე ყველაფერ ამას შესაძლებლად ვთვლი. აქ არის ბატონი დემურ გიორხელიძე, რომელი ამოწმებდა იმერეთის ყველა ქალაქისა და რაიონის ბიუჯეტს, მისთვის ეს ჩვეულებრივი საქმეა. მივესალმები თუ მისი ხელმძღვანელობა ან მონაწილეობა თუ იქნება რომელიმე რეგიონის შემოწმებაში, ამასთან მისთვის დამახასიათებელი ძალიან მწვავე და პრინციპული. ბატონი გელბახიანის ხელმძღვანელობით შეიძლება იყოს კომისია, ვთქვათ, იმერეთში ან მის რომელიმე ქალაქსა და რაიონში, ბატონი ვიტალი ხაზარაძე იმავე ან სხვა კომისიაში და ა.შ.

გამოქვეყნდეს ყველა ეს მასალა. მერწმუნეთ, ძალიან ბევრს საინტერესოს ნახავთ.

რაც შეეხება ბატონი ნოდარი ამაღლობელის გამოსვლას, მინდა დიდი მადლობით  მივმართო.

ბატონ აკაკი ასათიანთან დაკავშირებით არ ვაპირებ პასუხის გაცემას, რადგან ფედერაციული მოწყობის მომხრეა. მეც იგივე წინადადება მაქვს, რომ ტერიტორიული მოწყობის საკითხი გადაწყდეს, სხვა მოსაზრება ამის თაობაზე ნამდვილად არ მიმაჩნია.

მე არავითარ ველოსიპედს არ ვიგონებ და თუ ვინმე ფიქრობს, რომ იმერეთი არ არსებობს და სამეგრელო არ არსებობს, კახეთი არ არსებობს და ა,.შ. კი ბატონო, მაგრამ ხომ არსებობს ქუთაისი, ხომ არსებობს თელავი?

არსებობს!…

როცა ვლაპარაკობ ერთიან რეჟიმზე, ეს უპირველესად დაკავშირებულია ქალაქებთან და რაიონებთან და მე ვფიქრობ, ამ შემთხვევაში ყველაზე სწორი იქნებოდა ერთიანი ჩამოყალიბებული მიდგომა იყოს ყველა რაიონსა და ყველა რეგიონის მისამართით.

თუ ამის საწინააღმდეგო ექნება ბატონ აკაკის, დარწმუნებული ვარ, მე მგონი დღეს არ არის და ალბათ თავის მოსაზრებას შემდგომში გამოთქვამს.

აქ მკითხეს იმის თაობაზე, რას ნიშნავს 30 და 70% თანხები, თუ 70% დარჩება ადგილზე და 30% წამოვა ცენტრალურ ბიუჯეტში, ეს 30% იქნება გაცილებით მეტი, ვიდრე დღეს ამას იღებს ცენტრალური ბიუჯეტი

შეიძლება ვინმემ იკითხოს, საიდან კეთდება ეს გამოთვლა?

ელემენტარულად.

დღესაც მინდა მოგმართოთ, რომ თუ 10 მილიონის ფარგლებში დამატებით მიიღებს იმერეთი და ექნება მას საშუალება, რომ ნებისმიერად დახარჯოს, ვთქვათ კომუნალური სფეროსათვის, მინდა გითხრათ, ბატონო პარლამენტის თავჯდომარევ, რომ ბიუჯეტისათვის 1 წლის განმავლობაში ეს თანხა 25 მილიონად იქცევა. ელემენტარულად: 25 მილიონის კეთილმოწყობის სამუშაოები შესრულდება. თუ რეგიონებში დამატებით თანხას დაგვიტოვებთ, თუ 5 თუ 10 მილიონს, ხელფასად  კი არ გავცემთ. მშენებლობიდან უკან თანხების 56% ბრუნდება, 10 მილიონს შეუძლია რომ 10 მილიონის სამშენებლო სამუშაოები შეასრულოს და 5 მილიონი ლარი ბიუჯეტს დამატებით მისცეს. როცა ვლაპარაკობთ 70% რას ნიშნავს, ხმამაღლა ვაცხადებ _ ორჯერ მეტს ცენტრალური ბიუჯეტისათვის, ვიდრე იმ განაკვეთებით, რასაც დღეს იღებს იმერეთიდან.

კონტრაბანდასთან დაკავშირებით:

მე არ ვიცნობ პიროვნებას, ვინც ეს საკითხი დასვა. მივესალმები საკითხის გარკვევას მისი მონაწილ;ეობით სამტრედიის საბაჟოზე.

დღეს ყველა საბუთი გააჩნია, ამიტომ კონტრაბანდას ქალაქში რაიონსა და სოფელში ვერ დავიჭერთ. კონტრაბანდა მხოლოდ და მხოლოდ საზღვარზე უნდა დავიჭიროთ.

მაგალითი გნებავთ?

კონკრეტულს მოგახსენებთ.

თურმე მთელს საქართველოში გასულ წელს შემოსულა 14 მილიონი დოლარის ფქვილი. მე გეტყვით, რომ 14 მილიონი დოლარის ფქვილი არ არის მარტო იმერეთისათვის. იმერეთში საჭიროა 16-18 მილიონი დოლარის.

ყველა ფქვილი, რომელიც გადაადგილდა დასამტრედიის ტერმინალზე გაიარა, ფაქტობრივად საბუთიანია. სამტრედიის ტერმინალზე კეთდება მხოლოდ და მხოლოდ სტატისტიკა. მოაქვს ყველას დოკუმენტი. ეს დოკუმენტი ღირს 5 და 10 ლარი. ამ თანხით როგორიც გნებავთ და რამდენიც გნებავთ, იმდენ დოკუმენტს გააკეთებთ. ხომ შეიძლება, შევამოწმოთ სად და ვის მიერ გაიცემა ეს დოკუმენტები.

ბატონმა არველაძემ ძალიან მწვავე კითხვა დასვა ელექტროენერგიასთან დაკავშირებით.

მე ვერ ვიტყვი კახეთის თაობაზე, მე მინდა რომ მთელი საქართველო იყოს განათებული და მთელს საქართველოში ერთნაირად იყოს.

მე ასე დავსვამდი საკთხს და ჩვენი პრინციპიც ასეთია: ვინც კარგად იხდის, მას ელექტროენერგია უნდა ჰქონდეს, ვისაც საქმის გაკეთება უნდ აიმ მეწარმეს ელექტროენერგია არ უნდა მოაკლდეს.

იმერეთი მიდის მხოლოდ ამ პრინციპით!

ერთ სახლში 5 ოჯახი იხდის ელექტროენერგიის გადასახადს? მას უნდა ჰქონდეს.

მე მივესალმები თქვენს დასმულ კითხვას.

დიდი მადლობა მინდა მოვუხადო მინისტრს, რომ ის წავიდა ექსპერიმენტზე იმრეთში. ჩვენ ამას ვიწყებთ 15-დან.

ეს თავშივე პასუხია საჩხერეზეც, იმიტომ, რომ ვინ რამდენსაც გადაიხდის, იმდენ ელექტროენერგიას  მიიღებს და თუ საჭირო იქნება, ამ ელექტროენერგიას ჩვენ შემოვიტანთ გარედან.

ელექტროენერგიის ხარჯვა ხდება არასწორად, გეთანხმებით, მაგრამ ამ შემთხვევაში ნუ ვისაუბრებთ მარტო იმერეთზე.

იმერეთი მძიმე მდგომარეობაია, თქვენ ძალიან კარგად იცხცით, იმერეთში განლაგებული ელექტროსადგურები 2 მილიარდ ელექტროენერგიას გამოიმუშავებს, მოვიხმართ 1 მილიარდს, 1 მილიარდი ხმარდება მთელს საქართველოში ყველა ქალაქსა და რაიონს. მივესალმებით ამას, მაგრამ დახარჯული ენერგიეს ფული არ არის გადახდილი და არ მიგვიღია.

ეს უფრო მწვავეა ჩემის აზრით.

აქ საკითხი დადგა ტერიტორიული მოწყობის შესახებ, გააკეთეს განმარტებები, რას ნიშნავს პრზიდენტის რწმუნებული.

ძალიან კარგად ვიცი, ეს კითხვები საითკენაც მიდის.

აქ ბატონმა სანდრო ბრეგაძემ დასვა კითხვა: გეგმები რომ გქონდათ, ხელი ვინ შეგიშალათო.

ამაზე დიდი ხელისშემშლელები მეწარმეები არ არიან, ბატონებო.

არ ვიცი, შეიძლება ესეც მწვავე გამონათაქვამად ჩაითვალოს, ბატონო ზურაბ, მაგრამ ყველაზე დიდი უბედურება ქვეყნისათვის არის არაკონკურენტუნარიანი გარემო. არაკონკურენტუნარიანი, კონტრაბანდა, ფალსიფიცირებული და აღურიცხავი საქონელი. საიდან არის ეს საქონელი? პარლამენტის კომისიებში თუ იქნება შემდგომი შეხვედრები, მე მექნება საშუალება, რომ იქ წარვადგინო მასალები.

შეკითხვა დამისვეს, ვინ გიშლის ხელს კონტრაბანდის წინააღმდეგ ბრძოლის ხაზითო და ასე შემდგომ. ვუპასუხებ, რომ საზღვარი, საბაჟო, საგარეო პოლიტიკა, ჯარი, და საფინანსო პოლიტიკა, ეს ხუთი საკითხი სხვას არავის არ უნდა შეეხოს ქვეყანაში, ცენტრალური ხელისუფლების გარდა.

სხვა ყველაფერი დანარჩენი იყოს დეცენტრალიზებული.

მე ღრმად მინდა ვიყო დარწმუნებული, რომ სამჯერ, ოთხჯერ უკეთესი ცხოვრება იქნება ქვეყანაში, თუ ეს ხუთი საკითხი იქნება გადაწყვეტილი.

ვიმეორებ, სხვას არავის არ უნდა ეხებოდეს, არავინ უნდა ლაპარაკობდეს, მე ვიცავ საზღვარს, მყავს ჩემი ჯარი და ა.შ. ყველაზე უკეთესი იქნება, ამ 5 საკითხზე პრეროგატივა ჰქონდეს ცენტრალურ ხელისუფლებას, სხვა ვერავინ ერეოდეს. ასეთ შემთხვევაში მთლიანად შეიცვლება მდგომარეობა ქვეყანაში. ბატონმა ზურაბ ტყემალაძემ თავისი გამოსვლით და სხვა დროსაც არაერთგზის გვქონია საუბარი, ეს დაადასტურა კიდეც.

დიდი მადლობა მინდა ვუთხრა ბატონ რევაზ მიშველაძეს, მხარდაჭერისთვის.

ქალბატონ ხათუნა ხოფერიას მინდა გავცე პასუხი, რომ იმ საკითხებზე, რაც თქვენ აღნიშნეთ, მე დასაწყისში შეგნებულად არ ვისაუბრე.

მე აქ ხმამაღლა ვამბობ, რომ თუ ასეთი ფირი მოიძებნება ქვეყანაში, მე საქართველოდან წავალ საცხოვრებლად. ეს ჩემთვის იქნება სატანჯველი, უბედურება, მაგრამ, როცა ადამიანს ასეთ მორალურ ტრამვას ვაყენებთ და ამისათვის შეიძლება ბოდიშიც არ მოვუხადოთ, ეს უკვე ყოველგვარ საზღვარს სცილდება.

მე მინდოდა მოკლე განცხადება გამეკეთებინა, თუმცა გუშინ ბატონმა კიტოვანმა გასცა პასუხი საკითხებს. მას ჰქონდა ელიავასთან ურთიერთობა და მე მგონი, ძალიან კონკრეტულად თქვა ვინ ვის უჭერს მხარს.

ხანდახან ბოდიშის მოხდაც უნდა შეგეძლოს.

ვადასტურებ ჩემს გამონათქვამებს, რომლებიც 19 ოქტომბრის შემდგომ გავაკეთე და მხოლოდ ასე შემიძლია ვუპასუხო ქალბატონ ხოფერიას.

მადლობა მინდა ვუთხრა ბატონ გელბახიანს, რომელმაც აქ ისაუბრა საბაჟოს შესახებ. მივესალმები, თუ ბატონი გელბახიანი ჩაუდგებოდა სათავეში და მისი მონაწილეობით შესწავლილი იქნებოდა სამტრედიის საბაჟოზე არსებული მდგომარეობა.

ადრე, როდესაც ავტობუსი შემოდიოდა სამტრედიის ტერმინალზე, 30-40 ლარით იყო განბაჟებული სასაზღვრო საბაჟოზე, დღეს მსგავსი ავტობუსი სამი, ოთხი, ხუთი ზოგჯერ ექვსი ათასი ლარითაა განბაჟებული. არ გაფიქრებთ? ძნელია დასკვნის გაკეთება?

ბატონო ზურაბ, ახლა ჯამდება ყველაფერი, რამაც გაიარა სამტრედიაში და შესაძლებელია სამტრედიის ტერმინალზე რეგისტრირებული აღმოჩნდეს გაცილებით მეტი პროდუქცია, ვიდრე შემოვიდა ცალკეული სახეობების მიხედვით, ანუ რეგისტრირებულია საქართველოს საბაჟოზე.

ბატონ გელბახიანს მინდა პატივისცემით ვუთხრა, კარგი იქნება, თუ ნახავთ ყველა დოკუმენტს, ვისი ხელმოწერით მოდიოდა, იყო თუ არა სწორი და ა.შ.

საუბარი იყო ფედერალიზმტან დაკავშირებით, რაზეც დეპუტატებმა თავიანთ გამოსვლებში უკვე აღნიშნეს, ამიტომ მე მასზე პასუცს არ გავცემ.

საჩხერის შუქის თაობაზეც უკვე აღვნიშნე.

ბატონ ბეციაშვილის კითხვასთან დაკავშირებით, მე მგონია, რომ მხარდაჭერა იყო და დიდიმადლობა.

ბატონი ვიტალი ხაზარაძე შეეხო იმერეთის… მე მივესალმები ყველაფერ ამას, მაგრამ წინა პარლამენტის ნახევარზე მეტი იმერეთიდან იყო, თუმცა მე არასდროს მითქვამს, რომ იმერეთის დეპუტაცია ერთხელ ოდესმე შეიკრიბოს.

ვთვლი, რომ ეს არის აბსოლუტურად მიუღებელი.

მე მივესალმები და ვთვლი, რომ იმერეთის საკითხებით რაც მეტი  სხვა ფრაქციის წარმომადგენელი დაინტერესდება, გაცილებით კარგი იქნება ჩვენთვის.

ბატონმა კოვზირიძემ ერთი კონკრეტული კითხვა დამისვა და აქვე გავცემ პასუხა, რომ სამშაბათს შეხვედრა მექნება ჭიათურის მოსახლეობასთან, ჩვენ შევხვდებით ფირმას და გარწმუნებთ, რომ ის პრობლემები, რაც მათ აქვთ, გადაწყვეტილი იქნება.

აქ გამოვიდა თერჯოლის მაჟორიტარი დეპუტატი. მე არ ვიყავი გუშინ მთავრობის სხდომაზე. ამიტომ არ ვარ საქმის ყურში რომელ ტრანსფერებზე საუბრობდა

მე ვთქვი, რომ დღეს იმერეთს სჭირდება წლის ბიუჯეტი. 100 მილიონის ლარის ფარგლებში. 50 მილიონის ქვემოთ შეუძლებელია რეგიონის ფუნქციონირება. ყველა წინადადება, რომელიც მე შემოგთავაზეთ, სწორედ ამ პირობას ითვალისწინებს.

თუ ჩვენი წინადადებები მიღებული არ იქნა,მე დავსვი საკითხი იმის თაობაზე, რომ მაშინ უნდა იყოს 14 მილიონი ლარი ტრანსფერი, რომ 50 მილიონის ფარგლებში შეივსოს. დარწმუნებული ვარ, რომ 14 მილიონს ალბათ, აი, ამ ხელშეწყობით და დახმარებით ჩვენ მივიღებთ.

მე ბოლოს ერთხელ კიდევ მინდა დიდი მადლობა ვთქვა იმისათვის, რომ მომეცა პარლამენტში გამოსვლის საშუალება. კითხვები, რომლებსაც ვსვამდი, ბატონო ზურაბ, ძალიან მაწუხებს, შეიძლება იმდენად, რომ მათი გადაწყვეტის გარეშე ვერ წარმომიდგენია დღეს რეგიონის ფუნქციონირება.

ჩემთვის გაუგებარია მეცნიერების ასეთი უგულებელყოფა, რომლის თაობაზეც დღეს აქ ისაუბრეს..

მე ვარ მეცნიერებაზე ორიენტირებული პიროვნება და ვთვლი, რომ რაც უფრო ხშირად მოვუხმობთ მეცნიერებას, მით უფრო უკეთესი საგადასახადო სისტემა გვექნება და სხვა საკითხებიც უკეთესად გადაწყდება.

თქვენ ამას აკეთებთ, მაგრამ მე მინდა იმ ადამიანების საყურადღებოდ, ვინც ამბობს, რომ მეცნიერების მონაწილეობა ამ საკითხებში არ არის საჭირო.

აუცილებელია უფრო ხშირად მოვუხმოთ მათ.

ინდიკატორული გეგმა, რომელიც ეკონომიკის სამინისტროში კეთდება, თუ მის მიხედვით შევადგენთ ბიუჯეტს, დარწმუნებული ვარ, რომ გაცილებით უკეთესი შედეგი გვექნება.

მივესალმები, თუ საქართველოს პარლამენტი მოახდენს ძალიან ბევრი რამის დელეგირებას აღმასრულებელი ხელისუფლების ქვედა რგოლებზე, მაგრამ თვითონ აუცილებლად დაიჭერს ხელში ხუთ ძირითად საკითხს: საბაჟოს, საზღვარს, ჯარს, საფინანსო პოლიტიკას და საგარეო პოლიტიკას.

ამ შემთხვევაში ქვეყანაში იქნება გაცილებით უკეთესი მდგომარეობა, მაგრამ არის თუ არა დღეს ასე, ყველასათვის მიმინდვია განსასჯელად, მათთვის ვინც ამ გამოსვლას ისმენს, და მათთვის, ვინც დღეს ამ დარბაზში ზის.

დიდი მადლობა ყურადღებისათვის.

თავჯდომარე:

დიდი მადლობა, ბატონო თემურ.

დასრულდა პროცედურები. თქვენ გქონდათ საშუალება, როგორც შეკითხვების დასმის, ისე მოსაზრებათა დაფიქსირების.

ვერავის ვეღარ ჩავურთავ მიკროფონს.

მინდა ერთხელ კიდევ შეგახსსენოთ, ბატონ კობა დავითაშვილის ინიციატივა, ბატონ თემურთან ერთად, ჩამოყალიბდეს კონკრეტული წინადადებები.

ყვლაზე ცუდი იქნება, თუ ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხები, დასმული ბატონი შაშიაშვილის მიერ, არ იქცევა ძალზე სერიოზული და დეტალური განხილვის საგნად.

მათ შორის არის საკითხები, რომლებიც არა მარტო საბიუჯეტო პროცესს ეხება.

მთლიანად ვიზიარებ ბატონი რწმუნებულის პოზიციას, რომ როდესაც არის საუბარი შემოსავლების ოდენობაზე, თითოეული კუთხის თუ ქალაქის წვლილზე ერთიანი ეროვნული ეკონომიკის ფორმირებაში და სხვა მრავალი, უფრო აქტიურად გამოვიყენოთ ოფიციალური სტატისტიკა.

მოდით ასე შევთანხმდეთ:

ერთი თვის განმავლობაში მოხდეს ამ წინადადებების საბოლოოდ ფორმირება.

შეიძლება ბატონი წერეთლის კომიტეტში კიდევ ერთხელ მოეწყოს უკვე კონკრეტული საკითხების განხილვა სხვა დაინტერესებულ კომიტეტებთან ერთად და, როგორც წესი, ასეთ დროს მოვამზადოთ ხოლმე პატარა რეზოლუციის პროექტი, როგორ იმოქმედებს პარლამენტი აი, ასეთი რეგიონების პოზიციების განხილვის დროს.

მინდა ვისარგებლო დღევანდელი შემთხვევით, ბატონო თემურ, და გითხრათ, რომ მივიღე გადაწყვეტილება საქართველოს პარლამენტში რეგულარულად მოეწყოს რომელიმე  ,,რეგიონის დღე~, როდესაც მთელი დღის განმავლობაშუი არა მხოლოდ დეპუტატები, არამედ ჩვენ მოვიწვევთ აღმასრულებელი ხელისუფლების. საქართველოში არსებული დიპლომატიური კორპუსის, დონორი ორგანიზაციების, ინვესტორთა საზოგადოების წარმომადგენლებს და მათი მონაწილეობით განხილული იქნება კონკრეტული ბიზნეს-წინადადებები. ბოლოს, ალბათ რეგიონის პრობლემებზე პლენარულ სხდომაზეც დეტალური საუბარი შეიძლება წარვმართოთ.

შეიძლება ასეთი პირველი გაკეთდეს ,,იმერეთის დღე~ და კონკრეტულად შევიმუშავოთ როგორი წესით შეიძლება მომზადდეს ძალიან სერიოზულად ფართო მასშტაბით და მარალ დონეზე. პარალელურად მანამდე დამუშავდეს და შესწავლილ იქნას ბატონი რწმუნებულის წინადადებები, რათა ჩვენ ვიცოდეთ, რისი გაზიარება შეიძლება.

უახლოეს დღეებში დავიწყებთ 2000 წლის ბიუჯეტის განხილვას, ვნახოთ, რისი გათვალისწინება შეიძლება ამ ბიუჯეტში. ეს ძალიან მძიმე ბიუჯეტია პოლიტიკურად, არა მხოლოდ საბიუჯეტო თვალსაზრისით, მაგრამ აქამდე უნდა მოვხაზოთ კონტურები და მე ვეთანხმები ბატონ შაშიაშვილს, რომ ჩვენი მდგომარეობა არის ჩიხური, თუკი არ მივიღეთ კონკრეტული გადაწყვეტილებები და ერთიანი ეკონომიკური და საბიუჯეტო პოლიტიკა არ წარვმართეთ ქვეყანაში.

კიდევ ერთხელ დიდი მადლობა თქვენი საინტერესო გამოსვლისათვის.

მადლობას მოვახსენებ დეპუტატებს.

პლენარული სხდომების კვირა დასრულებულია, კოლეგებო, დიდი მადლობა.

ინტერვიუ იმერეთის გუბერნატორთან,

ბატონ თეიმურაზ შაშიაშვილთან

ბატონო თეიმურაზ, გაზეთ ,,იმერეთის მოამბეში~ 2000 წლის კომპლექტში სხვა მასალის ძებნისას ვნახეთ 2000 წლის 11 თებერვლის პარლამენტის სხდომის მოკლე ანგარიში, რომელმაც ძალიან დაგვაინტერესა.

საქმე ის გახლავთ, ბატონო თემურ, რომ პუბლიკაციის მიხედვით ამ სხდომაზე თქვენს გამოსვლასა და დაყენებულ საკითხებს მხარი დაუჭირეს ისეთმა დეპუტატებმა, რომელთაგანაც ეს არამც თუ მოულოდნელი, არამედ დაუჯერებელიც კი არის.

რა თქმა უნდა ,,იმერეთის მოამბის~ სამართლიანობაში ეჭვი არ შეგვიტანია, მაგრამ სხდომის მასალების უფრო სრულყოფილი გაცნობის სურვილი გაგვიჩნდა.

მოვიკითხეთ, მაგრამ ჩვენთან ქალაქში ვიდეოჩანაწერი არ აღმოჩნდა.

ძალიან დაგვეხმარა ბატონი დემურ გიორხელიძე, რომლის მეშვეობით გავარკვიეთ, რომ ვიდეოჩანაწერს არც პარლამენტში ინახავენ.

სამაგიეროდ ბატონმა დემურმა პარლამენტის შესაბამის სამსახურებს შეუკვეთა და შემდეგ გადმოგვცა სხდომის იმ ნაწილის სტენოგრაფიული  ჩანაწერი, რომელიც დაკავშირებულია თქვენს გამოსვლასა და მის განხილვასთან.

ვგეგმავთ, რომ ჩვენი გაზეთის უახლოეს ნომერში თითქმის უცვლელად მივცეთ ეს სტენოგრაფიული ჩანაწერი. იგი სრულად აკმაყოფილებს ჩვენს ცნობისმოყვარეობას და ვფიქრობთ, საინტერესო იქნება მკითხველისათვის.

ასეთი შესავლის შემდეგ, გვაინტერესებს, რა გაგრძელება მოჰყვა სხდომის ასეთ პათოსს, იმ არნახულ მხარდაჭერას, რასაც 2000 წლის 11 თებერვლის თქვენს მიმართ ადგილი ჰქონდა საქართველოს პარლამენტში დეპუტატებისაგან, კომისიებისა და ფრაქციებისაგან.

თეიმურაზ შაშიაშვილი:

_ დიდი მადლობა, რომ ასეთი ყურადღება გამოიჩინეთ. თქვენს მიერ დასმულ კითხვას კი ერთი სიტყვით ვუპასუხებ:

არავითარი!

 

ბატონო თეიმურაზ,

დიდი ბოდიშის მოხდით, მაგრამ გვინდა ჩვენეული შეფასებაც მოგახსენოთ, სახელდობრ, როცა ყველაფერს, რაც 2000 წლის 11 თებერვალს პარლამენტში თქვენს გამოსვლასთან იყო დაკავშირებული, კარგად გავეცანით, ვნახეთ, როგორ გეთანხმებოდნენ პარლამენტარები, თავჯდომარიდან დაწყებული, რიგითი დეპუტატებით დამთავრებული, როგორი იყო საერთო აღტკინება, რომ კითხვები, რომლებიც თქვენ დააყენეთ, აუცილებლად გადასაწყვეტია და გადასაწყვეტია სასწრაფოდ. ბატონმა ზურაბ ჟვანიამ კი ფაქტობრივად მათზე რეაგირების ორგანიზაციული უზრუნველყოფის პროგრამაც ჩამოაყალიბა, შედეგი კი არ არის, თავს უფლებას მივცემთ, გავაკეთოთ შეფასება:

ეს არის კლასიკური ნიმუში იმისა, როდესაც ყველაფერზე თავს გიქნევენ, მაგრამ პრაქტიკულად არაფერს აკეთებენ.