თეიმურაზ შაშიაშვილი. მოხსენება საქართველოს პარლამენტში

 

2000 წლის 4 თებერვალს საქართველოს პარლამენტის თვითმმართველობისა და რეგიონული პოლიტიკის კომიტეტის გაფართოებულ სხდომაზე 

ბატონო დეპუტატებო,

გამოსვლა ამ დარბაზში ძალიან ძნელია,… არც ახლა ველოდი, რომ მსუბუქი იქნებოდა.

მე მზად ვარ დისკუსიისათვის, მით უმეტეს, რომ როგორც გამოჩნდა, ზოგიერთს შეფასებები უკვე წინასწარ ჰქონია მზად.

დასაწყისში მინდა აღვნიშნო, რომ კვლავაც აქტუალურია ბევრი საკითხი, რომლებზეც ჩემს მიერ ყურადღება გამახვილდა 1997 წლის   13 ივნისს პარლამენტში გამოსვლისას. მინდა მოგახსენოთ, რომ კვლავ ვადასტურებ იმ გამოსვლაში ჩემოყალიბებულ დებულებებსა და დასკვნებს, კვლავაც იმ მოსაზრებზე ვრჩები.

სამწუხაროდ, მიუხედავად დადებითი შეფასებებისა, რაც მაშინ პარლამენტში ჩემი გამოსვლის შემდეგ გაკეთდა და პარლამენტის შესაბამისი გადაწყვეტილებისა, არც ერთ კომიტეტში, არც ერთ ფრაქციაში დღემდე ეს მოხსენება არ განხილულა, არანაირი რეაგირება არ მოჰყოლია.

დღევანდელი სხდომის შემდგომ 1997 წლის მოხსენებასთან ერთად დამატებითი გადმოგცემთ რამდენიმე წერილს პრეზიდენტისადმი, რომლებშიც ჩვენ ჩამოვაყალიბეთ ჩვენი მოსაზრებები. იმედია, ამ დოკუმენტებს გაეცნობიან დაინტერესებული პირები.

მე მზად ვარ ვიკამათო ამ საკითხებზე, მაგრამ, სამწუხაროდ, ჩემს მიმართვას საჯაროდ, ტელევიზიით გამოხმაურება არ მოჰყოლია.

მივესალმები ყველას, ვინც შეეკამათება დოკუმენტებში ჩამოყალიბებულ მოსაზრებებს.

ბატონო დეპუტატებო!

ჩემი გამოსვლა ძირითადად დაკავშირებული იქნება ბიუჯეტთან, მაგრამ არა იმიტომ, რომ რაიმეს ვითხოვთ. მე დღეს პარლამენტში არც სატირლად მოვსულვარ, არც საწუწუნოდ და მით უმეტეს, არც სამათხოვროდ. შესაბამისად, ჩვენ დღეს ბიუჯეტში არც მომატებას ვითხოვთ, არც მოკლებას, არც რაიმე ობიექტის ჩასმას, ან ამოღებას.

კარგად ვიცი, რომ აქ დღეს კონკრეტული საკითხები არ გადაწყდება, მაგრამ მიუხედავად ამისა, დიდი სურვილი მაქვს მოგაწოგოთ აუცილებელი ინფორმაცია, გავაკეთოთ ზოგიერთი განცხადება და შემოგთავაზოთ ცალკეული პრინციპები ჩვენს შემდგომ საქმიანობასთან დაკავშირებით.

მისაღები იქნება თუ არა თქვენთვის ჩემი მოსაზრებები და გაიზიარებთ თუ არა მათ, ეს თქვენი გადასაწყვეტია.

ძალზე კარგად მესმის პასუხისმგებლობა, რომელიც აქ გამოსვლისას მეკისრება, ვინაიდან მე აქ წარმოვადგენ რეგიონს, სადაც რვაასი ათასი კაცი ცხოვრობს და 50 ათასი ხიზანია შეფარებული.

გასათვალისწინებელია, რომ იმერეთის ზოგიერთ რეგიონში 10-15 ათასი ხიზანი ცხოვრობს.

ეს ის რეგიონია, სადაც ხიზანთა რაოდენობა თბილისის და სამეგრელოს შემდგომ ყველაზე დიდია, ამიტომ მით უფრო მისასალმებელია, რომ არავითარი უკმაყოფილება ამ ურთიერთობებში არ გვქონია.

დღეს მე გამოვდივარ იმ რეგიონის სახელით, სადაც ყოფილი საბჭოთა კავშირის დროს მარტო საკავშირო დაქვემდებარების საწარმოებში 70ათასი კაცი მუშაობდა, სადაც რამოდენიმე რაიონი და ქალაქი პირდაპირ იყო და არის მობმული კონკრტულ წარმოებებზე და ეს საწარმოები ძირითადად ყოველთვის საბჭოთა კავშირზე მუშაობდა.

ეს არის ჭიათურის მარგანეცი – ის საზღვარგარეთ არ გადიოდა, იმ პერიოდში საბჭოთა მოხმარება ჰქონდა.

ეს არის ტყიბულის ქვანახშირი, რომელიც ასევე გარეთ არ გადიოდა და  საბჭოთა მოხმარება ჰქონდა;

ეს არის ფეროშენადნობთა ქარხანა;

თითქმის ყველა წარმოება, რომლებთანაც კავშირი ჰქონდათ ამ ქარხნებს, შესაბამისად კი ქალაქებსა და რაიონებს, ბოლო 4-5 წლის განმავლობაში გაჩერებულია.

როდესაც ტყიბულზე ვლაპარაკობთ, წარმოუდგენელია ტყიბულის ნახშირის გარეშე ამ ქალაქის რაიმე პერსპექტივაზე იფიქროს კაცმა, ისევეა ზესტაფონის ფეროს გარეშე, ან ჭიათურა უმარგანეცოდ და ა.შ.

დღეს აქ დაწვრილებით არ ვისაუბრებ სამტრედიაში შექმნილ იმ სირთულეებზე, რაც ბოლო ხნებში დაკავშირებული იყო რკინიგზასთან; თავის დროზე სამტრედიის  სოციალური და ეკონომიკური განვითარების 70-80%-ს ხომ რკინიგზა არეგულირებდა.

ცალკე არც ქუთაისთან დაკავშირებით შევჩერდები, სადაც რვა, ხაზს ვუსვამ, რვა ვეებერთელა სამხედრო საწარმო არსებობდა _ პირდაპირი გაგებით სამხედრო საწარმო არსებობდა, სადაც რა მზადდებოდა და რისთვის, ჩვენ თვითონ არ ვიცოდით. არსებობდა ნახაზები, რომელთა მიხედვით მზადდებოდა ცალკეული დეტალები და კვანძები, 1991 წელს, წელს კი ეს ნახაზებიც დაიკარგა.

დღეს აქ ძალიან ბევრის თქმა შეიძლება ამ სამხედრო საწარმოებზე, მაგალითად ქარხანა `ავანგარდზე~, რომელზეც როცა აშენდა, პოლიტბიუროს სპეციალური დადგენილება იქნა მიღებული. ამ დადგენილების მიხედვით, ქუთაისში, 10 000 კაცი უნდა ჩამოესახლებინათ ქარხანა `ავანგარდში~ სამუსაოდ, დღეს კი ეს სამხედრო წარმოება დაიხურა და ფაქტობრივად, არავის სჭირდება.

ეკონომიკური კავშირების რღვევის პარალელურად, იმერეთს უდიდესი ზიანი მოუტანა სტიქიამ 1991 წლის მიწისძვრამ ყველაზზე მეტად იმერეთისა და რაჭა –ლეჩხუმის რეგიონები დაზარალა, განსაკუთებით საჩხერის რაიონი, იგი გარკვეულწილად შეეხო ჭიათურას, ასევე ხარაგაულსაც .

1991 წელს შეჩერდა მიწისძვრის სალიკვიდაციოდ გამიზნული სამუშაოები დამ ას შემდეგ რეგიონს, რომელსაც შემდგომშიც სხვა სტიქიებმა დამატებით 30 მილიონზე მეტი ლარის ზარალი მოუტანა, მათ სალიკვიდაციოდ სახელმწიფოსაგან ერთი ლარიც კი არ მიუღია.

სასურველია, მხარი დავუჭიროთ წინადადებას, რომ ქვეყნის მასშტაბით იქნას შესწავლილი ეს საკითხი: ექსპერტებმა დაადგინონ, რა ზარალი მიადგა საქართველოს ცალკეულ რაიონებს, სადაც სტიქია მოხდა, შესაბამისად ვინ მიიღო ზარალის პირობებში სახელმწიფოსაგან არც ერთი ლარის დახმარება არ მიუღია.

ხშირად საუბრობენ ინვესტიციებზე, ამ ტრიბუნიდან ვაცხადებ, რომ იმერეთის არავითარი ინვესტიცია სახელმწიფოსაგან არ მიუღია. ინვესტიციები, რომლებიც ჩადო საწარმოებში, ეს არის მხოლოდ და მხოლოდ საკუთარი ძალებით მოპოვებული,ან მსოფლიო საინვესტიციო ფონდისა,> რომელიც საქართველოში მუშაობს და რაღაც მიზერული თანხების დახარჯვა დაიწყო. იმასაც 20-30 პროცენტი ჩვენი თანხები სჭირდება.

ჩვენ არც კრედიტი გვაქვს მიღებული. უფრო მეტიც. თავის დროზე მიღებული იყო დადგენილება 8 საწარმოზე გამოყოფილიყო 200 ათასი ლარი, რომელიც, თუ მოგვეცემოდა, საკმარისი იყო ვეებერთელა წარმოება დაგვეწყო. რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, გაიცა სესხები უპროცენტო თუ პროცენტიანი, ჩვენ არამც თუ კრედიტები, ამ საკითხზე მთავრობის დადგენილებაც არ მიგვიღია.

 როგორც ზემოთ მოგახსენეთ, მე დღეს ამ საკითხებს ვეხები არა იმიტომ, რომ რაიმე თხოვნით შემოვიდე პარლამენტის წინაშე, არამედ იმისათვის, რომ მოგაწოდოთ სწორი ინფორმაცია, რათა  იციდეთ,  რა არის რეალობა, რასთან გვაქვს საქმე.

როცა ჩვენ მიბმული რეგიონების გამოთქმას ვხმარობთ,  მინდა გითხრათ, რომ არა მარტო სამტრედია, ტყიბული, ზესტაფონი და ჭიათურა, ან ვთქვათ ქუთაისის ცალკეული უბნები, მაგალითად საავტომობილო ქარხნის დასახლება იყო დამოკიდებული ერთ რომელიმე მსხვილ საწარმოზე, ასეთი იმერეთში სხვაც არის. მაგალითად: ხონის კონტეინერები წარმოება თავის დროზე მთელს საბჭოთა კავშირზე იყო გათვლილი და მერე გაჩერდა. ეს წარმოება კი ხონის ბიუჯეტის 60-70 პროცენტს იძლეოდა.

აღარაფერს ვამბობ წყალტუბოზე, რომელმაც ერთ-ერთმა სხვა რეგიონებთან ერთად უაღრესად მართალი დამოკიდებულება გამოიჩინა ხიზნების მინართ. არ არსებობს წყალტუბოში

ბატონო დეპუტატებო,

მინდა წარმოგიდგინოთ ზოგიერთი ანალიზი იმერეთის რეგიონთან დაკავშირებით, მისგან გამომდინარე დასკვნები და ის პრინციპები, რომელთა გატარებაც აუცილებლად მიმაჩნია.

1994 წელს, როცა ჩვენ დავიწყეთ, როცა შეიქმნა სამხარეო სამსახური, იმერეთის ბიუჯეტი შეადგენდა 4-5 მლრდმილიონ ლარს, 1995 წელს მან მიაღწია 19,4, 1996 წელს _ 28 მილიონ ლარს. 1996 წლის შემდგომ, ის ბიუჯეტი პრაქტიკულად ტრიალებს 28 მილიონის ფარგლებში, ე.ი. 1996 წლის ბოლოდან ეს მატება შეჩერდა.

მაშინ მთავრობის სხდომაზე და შემდგომში წერილობით მივმართე საქართველოს პრესიდენტს, რომ თუ არ იქნებოდა ერთიანი სამართლებრივი სივრცე, და ერთიანი სგადასახადო რეჟიმი, ეს დაანგრევდა ყველაფერს.

ეს მართლაც ასე მოხდა და შეგიძლიათ დარწმუნდეთ კონკრეტულ მაგალითზე. თუ 1995 წელს იმერეთის ბიუჯეტის ზრდამ შეადგინა 14 მილიონი ლარი, 1995 წელს კი გი თითქმის 10 მილიონით გაიზარდა, რატომ არ წავიდა წინ 1997-98-99 წლებში?

ვისაც გნებავთ ზემოთ აღნიშნული ისე ახსენით, მაგრამ მიმაჩნია, რომ ეს ყველაზე საკამათო საკითხია.

როდესაც ვსაუბრობთ იმის შესახებ, რომ დაინგრა თუ არ დაინგრა, ჯერ ერთი, თუ დაინგრა, გული უნდა გტკოდეს, მაგრამ სამწუხაროდ დაინგრა და ეს მოხდა სწორედ იმის გამო, რომ 1996 წლისბოლოს 1997-98-99 წლებში პარლამენტმა მიითო სხვაგადაწყვეტილებები, შექმნა სხვა საბიუჯეტო მოწყობა და ერთიანი სამართლებრივი სივრცე აირია.

მან ძალიან დიდი სირთულეები შექმნა.

მე შემიძლია მაგალითი მოვიყვანო ქუთაისზე.

2,7 მილიონი ლარი იყო 1994 წლის ბოლოს ქუთაისის ბიუჯეტი, 1995 წელს მან მიაღწია 12, 1996 წელს _ 16 მილიონს. 1997 წელს, რაც ახალი სისტემა შემოვიდა ქუთაისში ბიუჯეტმა შეადგინა 13,8 მილიონი, 1998 წელს 14,6 მილიონი და მას შემდეგ ყოველწლიურად ტრიალებს ამ ფარგლებში, ანუ 1996 წლის შედეგს ვერ გასცდა.

მე დღეს აქ გასაგონად მინდა ვთქვა, რომ როდესაც საბიუჯეტო მოწყობის სისტემა ერთიანი იყო, ჩვენ ვამბობდით, რომ ქუთაისში 40 მილიონიანი საბიუჯეტო ბაზაარ, ჩვენ მივედით 16-17-18 მილიონთან, მაგრამ ვთვლიდით, რომ ბაზა 40-მილიონიანი იყო და მთელს საქართველოს ასეთ ფორმულაზე. მინდა ყველას გავახსენო, რომ ეს ჩემს მიერ საჯაროდ გაცხადებულა და ამის თაობაზე პრესაშიც არაერთხელ დაწერილა. ამავე დროს ჩვენ ვამბობდით, რომ გვაქვს საშუალება მხარის ბიუჯეტი იყოს 60-70 მილიონის ფარგლებში. თუ ასეთი იქნება იმერეთის ბიუჯეტი, იგი უნდა შეადგენდეს 10% მთელი ბიუჯეტისას და საქართველოს ტერიტორიული ერთეულებიდან შემოსული ბიუჯეტი უნდა ყოს 700 მილიონი.

ეს ყველაფერი პარლამენტში ჩემს 1997 წლის გამოსვლაშია ჩამოყალიბებული, მაგრამ, სამწუხაროდ, არც ერთი ფრაქციისაგან, არც ერთი დეპუტატისაგან მხარდაჭერა არ მიმიღია. Pპარლამენტის თავჯდომარემ აღნიშნა მაშინ, უაღრესად საინტერესო წინადადებებიაო და მისი მითითებით ყველა ფრაქციაში უნდა განხილულიყო, მაგრამ ეს ასე არ მოხდა.

ძალიან ბევრი ფრაქციის წარმომადგენლებს, მათ შორის ოპოზიციური პარტიებისასაც, ვუთხარი, დაგვეწყო ამ საკითხების განხილვა, მაგრამ ეს განხილვები არ შედგა.

გეგმას ვერ ვასრულებდით, მაგრამ 1996 წელს ხელფასის დაგვიანებაზე ლაპარაკი არ იყო, აბსოლუტურად ყველაფერს ჩვენ ვაფინანსებდით, არავითარი ტრანსფერი ქუთაისისათვის გამოყოფილი არ ყოფილა. 1996 წლის ბოლომდე ფინანსთა სამინისტროში ნამყოფიც არ ვიყავი.

ცენტრალური ბიუჯეტი არ დაგვეხმარა, მაგრამ მასწავლებლის მინიმალური ხელფასი 80 ლარის ფარგლებში იყო, 1996 წელზეა საუბარი; საშუალო ხელფასი შეადგენდა 120 ლარს, 100-ზე მეტი პედაგოფი ხელზე იღებდა 300ლარის ფარგლებში. უნივერსიტეტებს 600 ათასამდე ლარს ვუხდიდით, ჩვენი ბიუჯეტიდან თითოეულს, იმდროინდელი კურსის მიხედვით მინიმუმ 250 ათასი დოლარის ფარგლებში. სახელმწიფო უნივერსიტეტში მინიმალური ხელფასი იყო 100 ლარი, კათედრის გამგეები 200 ლარის ფარგლებში იღებდნენ. საბავშვო ბაღებში, ხაზს ვუსვამ, 800-მდე ბავშვი იყო ჩვენ დაფინანსებაზე, პირველ-მეორე და გახანგრძლივებულ კლასებში უფასო კვება გვქონდა. ბავშვებისათვის თოჯინების თეატრი და საერთოდ თეატრი უფასო იყო. ამ თეატრებს თითქმის 5-ჯერ მეტი თანხა ჩავურიცხეთ, მესხიშვილის თეატრს 2-ჯერ მეტი და ა.შ.

მინდა ასევე აღვნიშნო, რომ საფინანსო სამსახურის ცნობით 1996 წელს 1993 წელთან შედარებიით განათლების სფეროს დაახლოებით 61-ჯერ გავუზარდეთ დაფინანსება.

1994-1996 წლებში ქუთაისში აკადემიკოსი  ხელფასს  გარდა ჩვენი ბიუჯეტის ხარჯზე იღებდა 130 დოლარს, პროფესორი, დოქტორი _ 100 დოლარს. ყველაზე დაბალი დანამატი ეძლეოდათ დოცენტებს სამეცნიერო ხარისხის გარეშე _ 30 დოლარის შესაბამისი ლარი.

1994-95-96 წლებში ასეთი შედეგი თითქმის არსად არ იყო ქვეყანაში. ჩვენ ვითხოვდით ამით დაინტერესებას, შესწავლას და მთელს ქვეყანაში გავრცელებას. ვითხოვდით, რომ არ შეეცვალათ ჩვენს მოწყობილი საგადასახადო სისტემა, მაგრამ მოხდა პირიქით, მხარდაჭერის ნაცვლად _ ხელისშეშლა.

ნებისმიერ პიროვნებას შეუძლია ჩემს მიერ მოყვანილი ნებისმიერი ციფრი დააყენოს ეჭვის ქვეშ, მაგრამ მათი გადამოწმება ადვილია.

ჩვენ სამათხოვრო არაფერი გვაქვს. ვთვლი, რომ ტრანსფერი ვისაც აქვს მათხოვარია. ფინანსთა მინისტრს, ბატონ იაკობიძეს და ფინანსთა სამინისტროს წარმომადგენლებს ვთხოვდი, ნუ მიქმნით ტრანსფერის პირობებს-მეთქი.

ჩვენ არ გვჭირდება ტრანსფერი, ჩვენ გვჭირდება სწორი საგადასახადო რეჟიმი და ერთიანი სამართლებრივი სივრცე, რომელსაც დარწმუნებული ვარ 3-ჯერ შეუძლია გაზარდოს შემოსავლები.

საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე პუნქტში გარკვევით წერია, რომ სახელმწიფო ზრუნავს ყველა რეგიონის ერთნაირ განვითარებაზე, შეღავათები შეიძლება დაწესდეს მხოლოდ მაღალმთიანი რეგიონებისათვის.

მე ვითხოვ, საქართველოს კონსტიტუციის კონკრეტული პუნქტის შესრულებას, არავითარ შეღავათებს იმერეთი არ ითხოვს, არავითარი ტრანსფერები ჩვენ არ გვჭირდება.

მთავრობის სხდომაზე გაკეთებულ ჩემი განცხადებების და პრეზიდენტისადმი მიმართვის შემდგომ იყო დისკუსიები სხვადასხვა წარმომადგენლებთან და მე დავრწმუნდი, რომ ჩემს მიერ დაყენებყული საკითხები არ შესრულდებოდა.

მინდა მასმედიამ გარკვევით იცოდეს, რა პირობებს აყენებს იმერეთი.

ერთხელ კიდევ ვიმეორებ: ჩვენ ვითხოვთ, თუ ჩვენი ქვეყანა გვიყვარს, მოვიყვანოთ მოქმედებაში კონსტიტუციის 31-ე პუნქტი და ქვეყანაში არსებული შემოსავლები გადავანაწილოთ.

შეიძლება მე ვამბობდე მიმდინარე ეტაპისათვის იმერეთისათვის მიუღებელს, მაგრამ მიმაჩნია, რომ ეს აუცილებელია ქვეყნის განვითარებისათვის. ტყიბულის შახტები დღეს ვერ მუშაობს და წამგებიანია, მაგრამ სწორი ეკონომიკური და საბიუჯეტო პოლიტიკის გატარებით შესაძლებელია, რომ ამ შახტებმა 5-10 წლის შემდეგ ისეთი მოგება მოგვცეს, პირიქით, იქვე დავეხმაროთ, ვისაც გაუჭირდება.

ეხლა ვხედავ ზესტაფონის ფეროშენადნობთა ქარხნისა და ჭიათურ-მანგანუმის პერსპექტივებს.

ერთმანეთთან დაპირისპირება ამ შემოსავლებსა და განვითარების პერსპექტივებს დაგვაკარგვინებს.

დღეისათვის იმერეთს სჭირდება 100 მილიონი ლარი ბიუჯეტში ელემენტარული ცხოვრებისათვის.

100 მილიონიანი ბიუჯეტი ჰქონდეს მხარეს, სადაც 800 ათასი კაცი ცხოვრობს და 50 ათასი ხიზანია, სადაც 180 ათასი პენსიონერია, ჩემის აზრით, ამაში განსაკუთრებული არაფერია.

რაც შეეხება პენსიონერთა რაოდენობას, მივმართავ პარლამენტს: 100 ლარს ვაძლევთ პიროვნებას, ვინც მკვდარ სულ პენსიონერს აღმოაჩენს.

შეიძლება არის ასეთი, არ გამოვრიცხავთ.

შეიძლება გაჩნდეს კითხვა: რატომაა ასეთი მაღალი პენსიონერთა რაოდენობა, თითქმის მთელი ქვეყის პენსიონერთა რაოდენობისა.

პირველი ესაა იმერეთში სიცოცხლის მაღალი ხანგრძლივობა, რასაც რა თქმა უნდა მივესალმებით;

მეორე მიზეზია ის, რომ ტყიბულის, ზესტაფონის, ჭიათურისა და ა.შ. თუნდაც ქუთაისის, საწარმოებში და რკინიგზაზე, თავისის სპეციფიკის გამო, დაბალი იყო საპენსიო ასაკი;

მესამე_ პროცენტულად საკმაოდ მაღალია ჩვენთან იმ ადამიანთა რაოდენობა, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს მეორე მსოფლიო ომში, ცხინვალსა და აფხაზეთთან დაკავშირებულ მოვლენებში.

180 ათასი პენსიონერის გარდა, იმერეთის მხარეში 200 ათასი მოსწავლე და საბავშვო ბაღის აღსაზრდელი, 35 ათასი სტუდენტია. თუ ამას მივუმატებთ საბიუჯეტო ორგანიზაციებში დასაქმებულებს, რომლებსაც ხელფასი ჩვენ უნდა მივცეთ ყოველთვიურად დაახლოებით  ორნახევარი მილიონი ლარის ოდენობით, ჯამში გამოვა, რომ იმერეთში 500 ათასი კაცის ფარგლებშია რაოდენობა ხალხისა, ვისაც უნდა მიეცეს პენსია, ბიუჯეტიდან ხელფასი და ვინც 16 წლამდე ასაკისაა და უნდა მიხედო მის სწავლასა და განათლებას. გადაამოწმეთ,ნახეთ, ცდომილება შეიძლება იყოს მაქსიმუმ 5%.

ამ დროს იმერეთი არის რეგიონი, რომელსაც სახელმწიფოსაგან და სახელმწიფო ორგანიზაციებისაგან ერგება 100 მილიონ ლარზე მეტი.

ხმამაღლა ვამბომ:

იმერეთი არის ის რეგიონი, რომელსაც სახელმწიფოსაგან, სახელმწიფო ორგანიზაციებისაგან დასხვადასხვა ფონდებისაგან ერგება 100 მილინი ლარი.

ჩვენი ყველაზე დიდი სიმდირდე ჰესებია. 2 მილიარდ კვტ.საათ ელექტროენერგიას გამოიმუშავებს წალიწადში იმერეთის ელექტროსადგურები. იმერეთს სჭირდება 1 მილიარდი კილოვატსაათი.  1 მილიარდი კილოვატსაათი ენერგია რომ გაიყიდოს, მინიმუმ     2 თეთრად, ეს ხომ არის 20 მილიონი ლარი. ამ წლებში იმერეთის ჰესებს არ მიუღიათ ღირებულება მათ მიერ გამომუშავებული ელექტროენერგიისა, რომელიც დაიხარჯა ქვეყანაში იმერეთს გარეთ. ეს თანხა შეადგენს 50 მილიონ ლარს.

ამას გარდა, საწარმოებია იმერეთში, რომლებმაც შეასრულეს 7-8 მილიონი ლარის ღირებულების შეკვეთები, თანხა კი არც მათ მიუღიათ. თქვენ წარმოიდგინეთ, 100 მილიონი ლარი რომ შემოსულიყო და ეს ფული ხალხს და საწარმოებს მიეღო.

ერთხელ კიდევ ვიმეორებ: მიეცით იმერეთს, რამდენიც ერგება ფული და ჩვენ ტრანსფერზე და ყოველგვარ სხვა დახმარებაზე უარს ვამბობთ. მით უფრო, რომ არც ტრანსფერების განაწილებაშია სამართლიანობა.

ბატონო დეპუტატებო,

როგორც მოგახსენეთ, ჩვენ არ ვითხოვთ ტრანსფერს, არ ვითხოვთ შეღავათებს, არ ვითხოვთ განსაკუთრებულს არაფერს. ბუნებრივია, შეიძლება გაგიჩნდეთ კითხვა: მაშ რას ითხოვს იმერეთი?

ჩვენ გვაქვს ჩვენი წინადადებები ბიუჯეტის შედგენასთან დაკავშირებით. ეს პრინციპები ჩადებულია იმერეთის მხარის 2000 წლის მთავარ საპროგრამო დოკუმენტში #1 განკარგულებაში.

#1 განკარგულებაში ჩამოყლიბებულია ჩვენი მიდგომები ყველა საკითხის მიმართ. მის მიხედვით უმთავრესია აღრიცხვის მოწესრიგება. მიგვაჩნია, რომ ეს პრინციპი უნდა დაედოს საფუძვლად საბიუჯეტო მოწყობას.

ხაზგასმით მინდა დავაფიქსიო ჩემი პოზიცია: აღრიცხვა ეს არის პირველი ხელმძღვანელის მოწესრიგებულობის მაჩვენებელი – წესიერია პირველი ხელმძღვანელი – აღრიცხვა არის რეგიონში.

თუ იმერეთში, ან რომელიმე სხვა მხარეში ყველგან არ ვარგა აღრიცხვა, მაშინ სახელმწიფო რწმუნებულია შესაცვლელი.

თუ რეგიონში ზოგან კარგად, ზოგან ცუდადაა, ზოგან კარგად, მაშინ ქალაქსში ან რაიონში უნდა ინახოს რა მდგომარეობაა და მის მიხედვით შეფსდეს ხელმძღვანელობის საქმიანობა.

პირადად მე ხელმძღვანელის წესიერებას ვაფასებ იმის მიხედვით, რამდენად აწესრიგებს იგი აღრიცხვას.

სწორი აღრიცხვა ეს არის კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა და ტყუილია ამ ბრძოლაზე ლაპარაკიც კი თუ აღრიცხვა მოწესრიგებული არაა.

მე არ ვაკონკრეტებ დღეს აქ აღრიცხვა სხვაგან როგორ არის, რაც შეეხება იმერეთს აქ 40%-ია აღრიცხვა, შესაბამისად 60%-ია აღურიცხაობა.

რა შეგვიძლია ჩვენ გავაკეთოთ?

100% ვერავინ მიაღწევს, შეიძლება მიუახლოვდე 90%-ს და ამასვე ვგეგმავთ, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სხვა რეგიონებში აღრიცხვის დონე იქნება 80% ან უკიდურეს შემთხვევაში ზოგიერთში გამონაკლისის სახით 60% მაინც. ეკონომისრებსა და ფინანსისტებს ვთხოვ შემეკამათონ _ თუ ეს ერთიანი არ იქნება, თუ საქართველოს მთელს სივრცეზე მეტ-ნაკელბად არ იქნა ძალისხმევა მიმართული აღრიცხვის მოწესრიგებისაკენ, განა გამოგვივა კი ჩვენ, ერთ რეგიონს, აღრიცხვის 90% მოწესრიგება, რაც არ უნდა დიდი იყოს ჩვენი მცდელობა?

ვიმეორებ, თუ საერთო სურვილი და ამ იმართებIთ დიდი მოძრაობა იქნება, ჩვენ მივაღწევთ 90%-იან აღრიცხვას, დღეს კი, სამწუხაროდ მისი დონე მხოლოდ 40%-ია. იკარგება ვეებერთელა რამ. თბილისს გარდა საქართველოს საქონელბრუნვის ნახევარი თუ      40% მოდის იმერეთზე. იმერეთში ვაჭრობის მოცულობამ შეადგინა 209 მილიონი. მე ვამბობ, რომ იგი შეიძლებოდა ყოფილიყო 4-4,5-ჯერ მეტი. ეს არის რეალობა. მე არ ვმალავ იმერეთის ნაკლოვანებას. მაგრამ უნდა ვთქვა, რომ ქვეყნის მასშტაბითაც ძალზე დაბალია საქონელბრუნვა. მაჩვენებლის მიხედვით, რომელიც ჩემს ხელთაა,  თურმე საქართველოში 14 მილიონი დოლარის ფქვილი შემოსულა. მარტო იმერეთს სჭირდება 17 მილიონი დოლარის ფქვილი 1 წლის განმავლობაში. ჩვენი ანალიზით, ვაცხადებთ, რომ 100 მილიონი დაკარგა საქართველომ მარტო ფქვილის აღურიცხაობით. დღეს საქართველოში ფქვილის 90% აღურუცხავია.

ეს არის რეალური ციფრი. დღეს აღურიცხაობა ჭამს ქვეყანას. ამასთან, რაც უფრო იზრდება დაპირისპირება ქვეყანაში, მით უფრო იზრდება აღურიცხაობა. აღურიცხაობის მკაფიო მაგალითია ის ფაქტი, რომ თურმე თურქეთიდან იმდენივე რაოდენობის პროდუქციაა შემოსული, რამდენიც ამერიკიდან.

დღეს ჩვენ ვიკვებებით პროდუქტებით, რომელთა 80% აღურიცხავია და ძირითადში ორი-სამი ბაზრობიდანაა შემოტანილი. როცა ვლაპარაკობთ, რომ საქართველოში მილიარდნახევარია საქონელბრუნვა, უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ერთი და იგივე პროდუქცია ორ-სამჯერ, ოთხჯერაც კი იყიდება _ ლილოს ბახზრობიდან ქუთაისში, ქუთაისიდან ბაღდათში, ბაღდათში ცალკეული სავაჭრო ობიექტების ან ინდივიდუალური მოვაჭრეების მიხედვით და ა.შ. სამწუხაროდ საერთო სურათის წარმოდგენის დროს ამას არავინ ითვალისწინებს.

დაფიქრებისათვის მაგალითს შემოგთავაზებთ:

500 ლარი ჯდება პატიმრის კვება წლის განმავლობაში. საქართველოში ცხოვრობს 5 მილიონი ადამიანი. ვინც პატიმარი არაა 500 ლარი მაინც სჭირდება. გადავამრავლოთ 5 მილიონი 500-ზე. ორნახევარი მილიარდი უნდა ყოფილიყო ქვეყნის საქონელბრუნვა იმდენივე რომ დაგვეხარჯა თითოეულ ადამიანის კვებაზე, რამდენიც ციხეში იხარჯება ერთ კაცზე.

ე.ი. მარტო ორნახევარი მილიარდი იხარჯება კვებაზე. აღარ ვლაპარაკობ ჩასაცმელზე და სხვა აუცილებლობაზე, რაც ადამიანს არსებობისათვის სჭირდება.

საქართველოში კი საქონელბრუნვის მოცულობა 1,5 მილიარდია და ამაში ყველაფერი შედის _ კვებაც, ჩაცმაც, ოჯახისათვის აუცილებელი ნივთებიც და ა.შ.

ეს არის ტოტალური აღურიცხაობა.

ამას შეიძლება ვებრძოლოთ ორი მეთოდით:

 პირველი სახელმწიფო   საზღვარზე კონტრაბანდა არ შემოვიდეს;

 მეორე გაატარო შესაბამისი ღონისძიებები ქალაქსა და რაიონში.

ჩვენ არ შეგვიძლია ვებრძოლოთ კონტრაბანდას საზღვარზე, იმიტომ, რომ იმერეთს ასეთი არ გააჩნია. იმერეთი ერთადერთი რეგიონია, რომელსაც პრაქტიკულად სხვა სახელმწიფოსთან არ აქვს საზღვარი. ე.ი. მხოლოდ ადგილზე შეგვიძლია ვებრძოლოთ.

მოგმართავთ პარლამენტს: ვნახეთ აღურიცხავი პროდუქცია, რა სანქცია შეიძლება გავატაროთ? არაფერი. ამოღების უფლება არ გვაქვს, ვაჯარიმებთ 5-10-15 ლარით, ამას ვაკეთებთ დიდი ხანია, ეს ჩემს მიერ წარმოდგენილ დოკუმენტში დევს..

ბოლო წლებში არაერთხელ დავაყენეთ საკითხი, რომ მოგვეცეს სერიოზული სანქციების გატარების საშუალება, როდესაც აღურიცხაობა იქნება, მაგრამ ჩვენს ასეთ მცდელობას შედეგი არ გამოუღია.

არ ვიზიარებ მოსაზრებას, რომ ყველა სფეროში უნდა ვებრძოლოთ კონტრაბანდას.

კონტრაბანდას ვერ შევებრძოლებით სოფელში.

სოფელში შეიძლება შევებრძოლოთ აღურიცხაობას. კონტარაბანდას უნდა შეებრძოლო სახელმწიფოს საზღვარზე.

რა ქვეყანაა ეს, როცა, 80% აღურიცხავი პროდუქციაა, ბაზარი ფაქტობრივად წართმეულია და დაკარგული.

საქართველო სხვა ქვეყნის კონტრაბანდული და აღურიცხავი პროდუქციით ვაჭრობის არენად ვაქციეთ, სამუშაო ადგილებს უცხოეთში ვქმნით, საკუთარი ხალხი კი უმუშევარი გვყავს.

დღეს ქართველი გლეხი არის დაჩოქებული, იმის გამო, რომ მიწა მივეცით, მაგრამ პროდუქტის, რომელიც მოჰყავს, გაყიდვის საშუალება არა აქვს.

კვერცხმდებელ ქათამს ბევრ ქვეყანაში საკვებად არ იყენებენ და ბარკლებად ასაღებენო. ნიკო ნიკოლაძეს მაინც ვცეთ პატივი, რომელიც ამბობდა, რომ ქართული ვარია, განსაკუთრებით სამტრედიული, მთელს მსოფლოშია ცნობილი და გაიტანეთ ქვეყნის ფარგლებს გარეთო. სამწუხაროდ ჩვენ კვერცხისმდებელ ქათმების ჭამაზე გადავიყვანეთ საკუთარი ხალხი და ყველაფერი ეს ქვეყანაში მთავარ ბიზნესად ვაქციეთ.

ხე-ტყეც, ჯართიც მთავარ ბიზნესადაა ქცეული.

რაც შეეხება ბენზინს, ჩვენ ამის თაობაზე პრეზიდენტს წარვუდგინეთ ჩვენი წილი. მე გადმოგცემთ ამ წერილს და ნებისმიერ პიროვნებას შეუძლია ამას გაეცნოს.

შეფასება ასეთია:

საქართველოს ბიუჯეტს, ჩვენი აზრით 400 მილიონი ლარი ეკარგება  ბენზინის აღურიცხაობის გამო.

ბოროტება ნომერი პირველი, ქვეყნისათვის არის ღურიცხაობა. ამიტომ  მოგმართავდით და მივმართავ მთელს ქვეყანას, შევქმნათ მეცნიერთა ჯგუფი, მოუსმინეთ მეცნიერებს, არა უცხოელებს, ქართველ მეცნიერებს. ჭკვიანი ხალხი ნამდვილად გვყავს, მივცეთ ეს ანალიზები და ვუთხრათ – მდგომარეობა მძიმელა, მოდით, მოიფიქრეთ, როგორ შეიძლება მოწესრიგდეს ეს საქმე. ამაში ხომ განსაკუთრებული არაფერია: დავანებოთ თავი რეგიონალურ მიდგომას, შაშიაშვილის ლაპარაკს და რასაც დაწერენ მეცნიერები, შევასრულოთ ყველამ.

ამასთან დაკავშირებით კიდევ ერთიც უნდა მოგახსენოთ:

 ჯანსაღი კვების პროდუქტი ქვეყანაში ნიშნავს ჯანსაღ გარემოს და ჯანსაღ ბიუჯეტს. საქართველო რომ გადავიდეს ჯანსაღი კვების პროდუქტებზე, მისი ბიუჯეტი 2-3-ჯერ მეტი იქნება.

ამდენად, თუ შევაჯამებთ ჩემი გამოსვლის წინა ნაწილს, შეგვიძლია ვთქვათ:

 საქართველოში აღრიცხვის პრობლემა არის უმნიშვნელოვანესი. აღურიცხაობა არის უბედურება ყველა სოფლიათვის, ქალაქსთვის, რაიონისთვის, ყველა რეგიონისთვის. მარტო ერთ სოფელსა თუ ქალაქში იგი ვერ გასწორდება, უნდა გასწორდეს მთელს ქვეყანაში.

ბატონო დეპუტატებო,

კომიტეტს ვაბარებ ანგარიშს და შემდეგ საკითხხზე მინდა მოგახსენოთ იმერეთში წარმოების განვითარებასა და მასთან დაკავშირებულ პრობლემებზე. არსებული მონაცემებს მიხედვით, 1999 წელს სულ საქართველოში 675 მილიონი ლარის საკუთარი წარმოების პროდუქციაა გადატვირთული, აქედან თბილისზე მოდის 209 მილიონის, აჭარაზე _ 17,8 სამეგრელო-ზემო-სვანეთზე _ 23,7 გურიაზე _ 8,6 იმერეთზე _ 108 მილიონი ლარის და ა.შ.

ვიმეორებ, ციფრებს: სულ საქართველოში გადატვირთულია     675 მილიონი ლარის საკუთარი წარმოების პროდუქცია, აქედან      108 მილიონი ლარის მოდის იმერეთზე. კომენტარები თქვენთვის მომინდვია. მიუხედავად ქვეყნის საერთო მოცულობაში იმერეთის მაღალი პროცენტისა, მე მიმაჩნია, რომ იმერეთისათვის ეს მაჩვენებელი ძალიან ცუდია. იმერეთში უნდა იყოს გაცილებით უკეთესი, მაგრამ ვწუხვარ, რომ ასეთი დამოკიდებულება შეიძლება არ არის ბევრ რეგიონში.

რაც შეეხება გატანილ პროდუქციას.

ჩვენ 50 მილიონის ფარგლებში გავიტანეთ პროდუქცია, ეს მაშინ, როდესაც სამი თვე ელექტროენერგიის მოუწოდებლობის გამო გააჩერეს უმთავრესი ობიექტები.

ჩვენთვის გარეთ გატანილი პროდუქტები უბედურებად იქცა, ბატონებო და აი რატომ, გარეთ გატანილი პროდუქტებზე ჩვენ დღგ არ გვერიცხება, ამის გამო 50 მილიონი ლარის პროდუქციაზე ჩვენს ბიუჯეტში დავკარგეთ 15 მილიონი. ქვეყანაში კი კარგისა და ცუდის შეფასება მხოლოდ ბიუჯეტით ხდება. არავინ კითხულობს ექსპორტის მოცულობას.

ყველა ქვეყანა უფრო ძვირად თავის ხალხზე ჰყიდის პროდუქციას, ვიდრე, ვიდრე გარეთ. ჩვენში კი ქვეყნის შიგნით თუ სიიაფეა ამას ვაღწევთ აღურიცხაობითა და კონტრაბანდით.

როცა იქნება, კონკურენციის შედეგად დადგენილი ფასი, ძვირი იქნება ის, თუ იაფი, აი, ეს იქნება ნამდვილი ფასი, დღეს კი საქართველოში არ არსებობს კონკურენცია, არ არსებობს ნამდვილი ფასი და ეს არის ჩვენი უბედურება.

როდესაც საზღვარგარეთიდან შემოდის პროდუქცია, მისი ღირებულების 5% გადასახადის სახით რჩება ფოთის საბაჟოზე. ეს პროდუქცია მოდის ჩვენთან, რომელიმე ქარხანაში, გადამუშავდება რომელიმე ქარხანაში, მიდის გარეთ და ჩვენ ვალდებულები ვართ, ის ფული, რომელიც საზღვარზე გადაიხადა მეწარმემ, ჩვენ დავუბრუნოთ უკან მეწარმეს, ანუ 5% რომ დაუტოვა ფოთის ბიუჯეტს, იმას ჩვენ ვუბრუნებთ ზესტაფონის ბიუჯეტიდან. ახლა წარმოიდგინეთ, აჭარაში 40% რომ რჩება, ამის გამო როგორ მდგომარეობაში ვვარდებით. ეს არის სერიოზული პრობლემა. რეალურად მდგომარეობა ძალიან მძიმეა. ამის გამოა, რომ დღეს ზესტაფონის ბიუჯეტიდან 2 მილიონი ლარი ერგება. უფრო მეტიც, ცენტრალური ბიუჯეტისათვის ყველაზე მძიმე ის რეგიონებია, რომლებსაც უცხოეთში გააქვს პროდუქცია. ერთ-ერთი ასეთი რეგიონია იმერეთი, ჩვენ დიდი რაოდენობით პროდუქცია გაგვაქვს საზღვარს გარეთ, მიმდინარე 2000 წელს კი ასეთი პროდუქციის რაოდენობას გავაორმაგებთ.

მართალია გარეთ გატანილი 100 მილიონი ლარის პროდუქციაზე ჩვნ ბიუჯეტში დავკარგავთ 30 მილიონს, მაგრამ უკან მაინც არ დავიხევთ, ვინაიდან სამაგიეროდ ამით გავამაგრებთ ქართულ ფულს, 100 მილიონს შემოვიტანთ ქვეყნის გარედან.

 როდესაც ქვეყანაში დაფასება აქვს მეწარმეებს, რომლებსაც გარედან შემოაქვთ პროდუქცია, ჩვენ პირიქით, გარეთ გავიტანთ ჩვენს პროდუქციას, აი ჩემის აზრით, სწორი პოლიტიკა და არა ის, რომელიც ქვეყანაში ბოლო წლებში ტარდება.

გეკითხებით, ბატონებო, რას ნიშნავს ეს, როდესაც იმერეთმა აწარმოა 108 მლნ. ლარის საკუთარი პროდუქცია, პროცენტულად ყველა რეგიონზე მეტი, ჩვენი ბიუჯეტი რატომაა ასეთი დაბალი?

რატომაა, რომ სადაც ყველაზე ნაკლებია გადატვუირთული პროდუქცია, ყველაზე დიდი ბიუჯეტი მას აქვს და არა ჩვენ?</strong>

ვიღაცას შაშიაშვილი არ მოსწონს და ესაა მთავარი?

მე არავის არ ვებრძვი, ნებისმიერ პიროვნებასთან კეთილი განწყობით ვარ, დაპირისპირება სუსტების მოგონილია და არასდროს სუსტი არ ვიქნები.პირიქით, მე მინდა შემოგთავაზოთ პრინციპები, რომლებიც ჩემის აზრით, ხელს შეუწყობს ჩვენს წინსვლას.

ჯერ ერთი, უნდა გამოვაქვეყნოთ ბიუჯეტის შემოსავლების სტრუქტურა, ვთქვათ, ხონის ბიუჯეტში რომ გათვალისწინებულია 2 მილიონი ლარი ან სამტრედიის ბიუჯეტში 3600 ათასი ლარი, საიდან არის? მოდით, მთელს საქართველოში ყველა რაიონის მიხედვით გამოვაქვეყნით საიდან არის შემოსავლები. წინასწარ ნუ გავაკეთებთ დასკვნებს, ვინ კარგია, და ვინ ცუდია. კრიტერიუმები შევიმუშაოთ, ბატონებო და ყველაფერი გახდება ნათელი, რომელ რაიონს, რომელ რეგიონს როგორი ხელმძღვანელი ჰყავს.

ციფრები, კრიტერიუმები თავისთავად ბევრ რამეს გახდის ნათელს.

პარლამენტარებო, მასმედიის წარმომადგენლებო, შეხედეთ რა ხდება:

დღეს 12 რაიონს წლის განმავლობაში პურის ცხობა არა აქვს დაფიქსირებული. რაიონებია 1 კაცზე 1 ლარის საქონელბრუნვაა მთელი წლის განმავლობაში. ზოგიერთ რაიონში საქონელბრუნვისა და გამოშვებული პროდუქციის 95% ერთ ქალაქზე მოდის.

ბიუჯეტის შემოსავლების სტრუქტურის გამოქვეყნების თაობაზე ჩვენი წინადადება, ეს არის ბიუჯეტთან დაკავშირებული ერთი პრინციპი.

რა პრინციპზეა ლაპარაკი.

 ბიუჯეტის ხარჯვითი ნაწილი უნდა განსხვავდებოდეს საშემოსავლო ნაწილისაგან და უნდა იყოს 20%-ით ნაკლები. მაგალითად, თუ ვგეგმავთ ხარჯვით ნაწილში განათლებასთან დაკავშირებით გასული წლის გეგმასთან შედარებით 20%-ით ზრდას, ასეთ შემთხვევაში საშემოსავლო ნაწილი უნდა დაიგეგმოს 40% ზრდით.

ეს უზრუნველყოფს, არ შეგვექმნას ხელოვნური დეფიციტი.

ჩემი აზრით, ასეთი მიდგომა ბევრ რამეს მოგვცემს კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებით.

ხაზინაზე რასაც ლაპარაკობენ, ეს ხომ ხელოვნური დეფიციტის გამოა გამოწვეული.

ჩვენს მიერ შემოთავაზებული პრინციპის გათვალსწინების შემთხვევაში, საქართველომ ბიუჯეტი 80%-ითაც რომ შეასრულოს, მაინც დაფინანსებული გამოვა ყველაფერი.

საქართველოში არის რეალური საშუალებები, რომ მაღალი ბიუჯეტით შევებრძოლოთ კორუფციას.

82 კაცს საავტომობილო ქაარხანაში, რომელსაც 4-5 მილიონი ლარის პროდუქცია გააქვს საზღვარგარეთ, აქვს 200-დან 500 ლარამდე ხელფასი. ჩვენს ხელთ არსებული ინფორმაციით, საქართველოში არც ერთი ბენზინგასამართ სადგურზე არა აქვთ 100 ლარზე მეტი ხელფასი. შეიძლება ასეთი იყოს, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, და ალბათ, თქვენც დამეთანხმებით, რომ ეს იქნება ერთეული და გამონაკლისი.

მოდით ვნახოთ, როგორ ცხოვრობს 450-500 ლარს რომ ღებულობს მუშა და ბენზინის შემომტანი, რომელსაც გაფორმებული აქვს 20-30 ლარი ხელფასი და 4-5 მანქანა ჰყავს სახლში.

ავტოქარხანაში მეუბნებიან: 400 ლარი მაქვს ხელფასი და ოჯახს ვერ ვარჩენ, დაბალხელფასიანები კი შესანიშნავად ცხოვრობენო.

რა თქმა უნდა, ყველამ კარგად უნდა იცხოვროს, მაგრამ რის ხარჯზე.

არ დავფიქრდეთ, მეგობრებო, ამაზე?

არაერთხელ მითქვამს და ამ მაღალი ტრიბუნიდან მინდა კვლავაც გავიმეორო: სადაც დაბალია ხელფასი, იქ ყველაზე მაღალია კორუფცია.

ბოლო წლებში არაერთხელ შევთავაზე სხვადასხვა ინსტანციებს, რომ დავაწესოთ ქვეყნის მასშტაბით 60 ლარი მინიმალური ხელფასი და ამით გადაწყდებოდა არა მარტო ხელფასების, არამედ პენსიების პრობლემაც. დღეს მომსახურების სფეროში დასაქმებულთა ხელფასები ძირითადად 20-15-10 ლარს შეადგენს მთელი იმერეთის 3500 საწარმოს ანალიზი გამაჩნია. მის მიხედვით ამ საწარმოებში დასაქმებულთა   45%-ს აქვს ხელფასი 60 ლარი და მეტი; ზოგიერთი ქალაქში მეტია, ზოგიერთში ნაკლები; ვწუხვარ, რომ ყველა მერმა და ყველა გამგებელმა ვერ შეასრულა ჩვენი დავალება, ვერ უზრუნველყო, რომ თითოეულ მომუშავეზე 60 ლარზე ნაკლები არ იყოს ხელფასი.

გასულ წელს მთელს იმერეთში დარიგდა 76 მილიონი ლარის ხელფასი, 7 მილიონ 500 ათასი ლარი შემოვიდა სოციალური ანარიცხების სახით. საშუალოდ ეს არის 10 ლარი ერთ კაცზე თვეში. ცოტაა ეს თუ ბევრი? მე ვამბობ, რომ ძალიან ცოტაა. შემოვიღოთ 60 ლარი მინიმალური ხელფასი საქართველოში და გარწმუნებთ, რომ ბევრი პრობლემა ავტომატურად მოგვარდება.

ბატონო დეპუტატებო,

მინდა წარმოგიდგინოთ ჩვენი დამოკიდებულება საგადასახადო რეჟიმთან ადკავშირებით, კონკრეტულად ჩამოვაყალიბო ჩვენი წინადადებები. თუ რომელიმე სადავო იქნება, მზად ვარ, ამ საკითხებზე აქვე ვიკამათო.

პირველი:

უნდა მოგახსენოთ, რომ მე არა ვარ ერთიანი საგადასახადო განაკვეთის მომხრე. მაგალითად დღგ 20 % კი არ უნდა იყოს, არამედ პარლამენტმა უნდა მოგვცეს კონკრეტულ ფარგლებში, ვთქვათ, 10-დან 20-პროცენტამდე. მიეცით საკრებულოებს საშუალება, თვითონ გასაზღვრონ, ვის როგორ განაკვეთს დაუწესებენ ხონის საკრებულომ შეიძლება სხვაგადასახადი დააწესოს, მეორე ქალაქის ან რაიონის საკრებულომ სხვა. აი, ეს იქნება კონკურენცია..

მე არა ვარ ერთიანი გადასახადების მომხრე, მაგრამ მიდგომა ერთიანი უნდა იყოს: ვთქვათ, 10-დან 20%-მდე. ვაპირებ, რომ ამ წინადადებით შემოვიდე პარლამენტში, დარწმუნებული ვარ რომ განხილვაც იქნება.

 ეს არის პირველი წინადადება: ვითხოვთ ერთიან საგადასახადო განაკვეთს, რომელიც არ იქნება მყარი ციფრი და იქნება გარკვეულ საზღვრებში. მის ფარგლებში ადგილობრივი ხელისუფლებას შეეძლება მართოს საგადასახადო პოლიტიკა.

მეორე:

თუ შეღავათებზე იქნება საუბარი, მე შეღავათების წინააღმდეგი ვარ, მაგრამ მომხრე ვარ პროგრამის. ვთქვათ, არსებობდეს წყალტუბოს პროგრამა _ საპრეზიდენტო იქნება საპარლამენტო, თუ რაც გნებავთ ის დაარქვით, ქობულეთის პროგრამა და ა.შ. სახელმწიფოს უნდა აწყობდეს ძლიერი წყალტუბო, ძლიერი ქობულეთი, ძლერი დასასვენებელი ადგილები, მაგრამ ისე, რომ წყალტუბოსათვის გათვალისწინებული თანხები უნდა შევიდეს ცენტრალურ ბიუჯეტში, მეცნიერებმ გააკეთონ ცალკეული ქალაქებისა და რაიონების განვითარების პროგრამა, და ამის შემდეგ ავიდეს ეს სახსრები დანიშნულების მიხედბვით. შესაბამისად მკაცრი კონტროლი დაწესდეს მათ ხარჯვაზე.

 მე არ მესმის რას ნიშნავს დაცული და დაუცველი მუხლი. ამის შეზღუდვები უნდა მოიხსნას. მე ამის მომხრე არ ვარ. მოგწონთ, ვთქვათ, ჩემი პროგრამა, მაძლევთ 1 მილიონ ლარს, მომეცით. მე ამ ერთი მილიონით შეიძლება გავიყვანო  გზა, შედეგად 56% ე.ი 560 მილიონით შეიძლება დაგიბრუნდეთ უკან ბიუჯეტში, დავასაქმებ იმ 1 მილიონით 400-500 კაცს, საქმესაც გავაკეთებ ქალაქში და ბევრ სსხვა პრობლემასაც მოვხსნი. ამიტომ არ მჭირდება რღაც დაცული თუ დაუცველი მუხლები.

თუ იქნება საუბარი იმაზე, რომ ვინმეს შეღავათი უნდა ჰქონდეს, თუ სადმე შეიძლება არსებობდეს პროგრამა, პირველ რიგში უნდა არსებობდეს თბილისში. ჩვენ არ უნდა გავუშვათ ხელიდან შანსი, რომ თბილისი გახდეს კავკასიის ცენტრი.ამას ვამბობ როგორც ქართველი და ძალიან მინდა, რომ ჩვენი დედაქალაქი იყოს კავკასიის, როგორც სამეცნიერო, კულტურული, სამედიცინო, თუნდაც საბანკო და ა.შ. ცენტრი. ეს იქნება დიდი ბედნიერება. თუნდაც ეს უნდა განხორციელდეს შესაბამისი პროგრამებით და არა შეღავათებით. დღეს სამ რეგიონში არსებობს შეღავათები: ფოთში, აჭარასა და თბილისში. ყველაზე დაბალი აქვს ფოთს, ის ფაქტიურად 5%-ია გადასახადიდან. რეალურად ყველაზე უკეთესი აქვს აჭარას, თუ იგივე შეღავათები ექნება იმერეთს, უარს ვამბობთ ყოველგვარ ტრანსფერზე, ჩვენ ჩვენი შემოსავლებით დავფარავთ რეგიონთან დაკავშირებულ ყველა ხარჯებს, ჯარს გარდა. მოგვეცით მსგავსი რეჟიმი, გამოგვცადეთ,  ერთხელ სცადეთ, ერთი წელი მოსინჯეთ.

გასაგებია, რომ აჭარა არის ავტონომიური რესპუბლიკა, არ ვკამათობ, მას შეიძლება ჰქონდეს მეტი შეღავათი, მაგრამ  მოგვეცით ჩვენ აჭარის ნახევარი შეღავათები და იმ ნახევრით ჩვენ თვითონ მოვუვლით ჩვენს პრობლემებს.

 როგოც მოგახსენეთ, ჩვენ ვართ ერთიანი საგადასახადო რეჟიმის მომხრე, მაგრამ თუ ეს არ იქნება, ჩაგვაყენეთ სხვებთან მეტ-ნაკლებად თანაბარ პირობებში, მოგვეცით სანახევრო შეღავათი მინც.

 მესამე:

1997 ჩვენ პრეზიდენტს მივმართეთ წერილით. მაშინ იაკობიძე გახლდათ ფინანსთა მინისტრი და ვუთხარით,მრამდენი გინდათ რომ მიიღოთ იმერეთის რეგიონიდან ცენტრალურ ბიუჯეტში. მას ჰქონდა დაგეგმილი 9 მილიონის ზემოთ იქნება დარჩეს იმერეთში. მაშინ პარლამენტმა და ფინასთა სამინისტრომ ჩათვალეს რომეს არის ქვეყნის დაქცევა, ამის გაკეთება როგორ შეიძლება და ა.შ.

მე დღეს ვთავაზობ 12 მილიონს ცენტრალურ ბიუჯეტს იმის გათვალისწინებით, რომ 100 მილიონი ლარის პროდუქცია უნდა გავიტანოთ ქვეყნის გარეთ. ასეთ შემთხვევაში არავითარი დაფინანსება ცენტრალური ბიუჯეტიდან ჩვენ არ  გვინდა… ეს არის ჩვენი კონკრეტული წინადადება.

მეოთხე:

70% მარეგულირებელი გადასახადების დარჩეს იმერეთში. მთელს საქართველოში გაკეთდეს ერთიანი 70 პროცენტი. ამაზე ყველა თანახმა ვართ.

მეხუთე წინადადება:

თუ ჩემს მიერ ზემთ ჩამოყალიბებული პრინციპები გაზიარებული არ იქნება, მაშინ დაგვიბრუნეთ ის ასი მილიონი, რომლის თაობაზეც ზემოთ მოგახსენეთ. ამასთან, ის მაინც გაკეთდეს, რომ კონტრაბანდა  დავიდეს ნულზე ქვეყანაში, ასეთ შემთხვევაში აღრიცხვას ჩვენ თვითონ მოვუვლით, სხვა საკითხებსაც, ოღონდ ერთი პირობით: გაანგარიშება გაკეთდეს ერთ კაცზე საქონელბრუნვა 1000 ლარის ოდენობის წლის განმავლობაში და ამით დაიგეგმოს საქონელბრუნვა.

ბატონო დეპუტატებო,

დიდი მადლობა მინდა მოგახსენოთ იმისათვის, რომ მომეცით გამოსვლის საშუალება. მზადა ვარ რომელ ფრაქციასაც შეკითხვა გაუჩნდება ვეწვიოთ, წამოჭრილ პრობლემებზე ვესაუბრო, თუ ამის აუცილებლობა იქნება, კამათშიც ჩავება და ა.შ.

მიმაჩნია, რაც უფრო მეტად ვილაპარაკებთ ერთმანეთთან, რაც უფრო მეტი კონტაქტები გვექნება, მით უფრო მივალთ ერთმანეთთან ახლოს. ამით ჩვენი ურთიერთობა პირველ რიგში კი საქვეყნო საქმე მოიგებს.

გამოსვლა კი მინდა ასე დავასრულო:

ერთხელ უწმინდესმა და უნეტარესმა, საქართვეოლოს პატრიარქმა ილია მეორემ ასე დამიხრა ჩვენი ცხოვრება.

ჩვენ ყველანი ვბრუნავთ წრის ირგვლივ, ღმერთი დგას ცენტრში და რაც უფრო მივდივართ მისკენ, მით უფრო მივდივართ ერთმანეთისკენ.

ამ განწყობით 8 თებერვალს მინდა მოგიწვიოთ დავით აღმაშენებლის ხსენების დღეზე.

დიდი მადლობა პარლამენტს. გუშინ პარლამენტის თავჯდომარემ მითხრა,რომ მირეს გადაწყვეტილება 8 თებერვლის სხდომა გადაიტანოს 9-ში.

ეს სწორი გადაწყვეტილებაა.

მოდით შევხვდეთ დავით აღმაშენებლის 875 წლისთავს დავით აღმაშენებლის საფლავთან, მუხლი მოვიყაროთ და თვალებში ჩავხედოთ ერთმანეთს. კიდევ ერთხელ დიდი მადლობა მოსმენისათვის, ყურადღებისთვის.